OGŁOSZENIE

Pasjonaci z Towarzystwa Historycznego Ziemi Międzyrzeckiej w porozumieniu z władzami miasta, kolejny raz uporządkowali zamknięty Cmentarz Komunalny przy ul. Konstytucji 3 Maja.

Cmentarz Komunalny w Międzyrzeczu
Brama wjazdowa nieczynnego Cmentarza Komunalnego w Międzyrzeczu

Towarzystwo już kolejny raz zaprosiło chętnych do akcji wspólnego sprzątania cmentarza. Akcja podejmowana jest od kilku lat każdorazowo przed 1 listopada, a także wiosną, najczęściej w marcu.

Przed nadejściem 1 listopada wszyscy mobilizujemy się i staramy  zadbać o groby naszych bliskich. Są jednak na Ziemi Międzyrzeckiej cmentarze, gdzie znacznie rzadziej ktoś zagląda i zapala świece.
Towarzystwo stara się nie zapominać o takich cmentarzach. Członkowie towarzystwa zwracają uwagę na te miejsca, i to, co się tam dzieje. Można je znaleźć niemal w każdej miejscowości, tam też pochowani są ludzie, którzy kiedyś mieszkali na dzisiejszej Ziemi Międzyrzeckiej.

Towarzystwo Historyczne Ziemi Międzyrzeckiej tradycyjnie zaprosiło wszystkich chętnych do udziału w akcji sprzątania cmentarza katolickiego także jesienią tego roku, ale odzew społeczny, mówiąc delikatnie nie był imponujący. Zabrakło w mojej ocenie młodego pokolenia. Nie przyszli uczniowie szkół. Zabrakło także międzyrzeckich harcerzy. Cóż, być może będą w tym zakresie działać w innym terminie.

Pomysł porządkowania zamkniętego w 1966 r. cmentarza komunalnego był  jedną z pierwszych inicjatyw miłośników historii. Powoli ta inicjatywa staje się tradycją.

„Ten stary cmentarz jest ważnym punktem na historycznej mapie miasta. Znajduje się tu mogiła – Pomnik Powstańców Wielkopolskich. Spoczywają tu proboszczowie parafii św. Jana Chrzciciela” – mówi Ryszard Patorski, członek zarządu THZM i dodaje  – „Są tu mogiły wielu znamienitych międzyrzeczan oraz powojennych pionierów miasta. Jest wiele mogił mieszkańców, którzy zmarli do połowy lat 6o-tych minionego wieku. Mamy w tym miejscu także ciekawy i cenny dla miasta drzewostan bogaty w pomnikowe okazy. Niestety, niektóre z mogił zaczynają porastać krzewami, niszczeją też zabytkowe kapliczki. Myślę, że nadszedł czas, żeby się nad tymi cmentarnymi obiektami wreszcie pochylić.”

Działania członków Towarzystwa Historycznego Ziemi Międzyrzeckiej wsparł Urząd Miejski, który do pracy przy porządkowaniu cmentarza skierował pracowników Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej.
„Dzisiaj pracuje tu naszych ośmiu pracowników. Mamy grabie i dwie dmuchawy do liści.  Dla nas to początek działania. Kolejny etap to wywiezienie zgromadzonych liści i śmieci, a nie jest to proste, bo na cmentarz nie da się wjechać ciągnikiem, brak jest tu jak widać dróg dojazdowych i alejek. Wszystko trzeba będzie przenieść ręcznie i załadować na przyczepy”. – mówi Radosław Żuk, kierownik z PGK.

Pogoda sprzątającym wyjątkowo dopisała. Prognozy zwiastują w weekend zmianę pogody, więc możliwym jest to, że była to ostatnia taka okazja na przeprowadzenie prac porządkowych.

1 listopada tradycyjnie groby rozświetlone zostaną lampionami i zniczami. Ktoś postawi doniczkę z chryzantemami, ktoś inny położy wiązankę kwiatów. Wieczorem cmentarz nie będzie się zbytnio różnił od innych cmentarzy.
Niestety w dzień ten cmentarz, to swoisty wyrzut sumienia. Poziom dewastacji tego miejsca dziwi ludzi spoza Międzyrzecza i z pewnością nie przynosi splendoru naszemu miastu. W Międzyrzeczu ostatnio zrodziły się wśród wielu ludzi marzenia o rewitalizacji Starego Miasta w ramach, którego miałyby być odbudowane nieistniejące kamienice.  Ambitne plany, ale może najpierw zajmijmy się właśnie takimi miejscami jak nieczynny już cmentarz, położony w centrum miasta i zadbajmy o istniejące kamienice, które od wielu lat nie były remontowane.

* * *

  Na tablicy umieszczonej na bramie cmentarnej można przeczytać

Cmentarz Komunalny w Międzyrzeczu
Tablica z historią cmentarza wykonana przez Towarzystwo Historyczne Ziemi Międzyrzeckiej

Zamknięty cmentarz katolicki przy ul. Konstytucji 3 Maja w Międzyrzeczu o powierzchni 1,17ha, jest najstarszą istniejącą nekropolią w przestrzeni historycznego miasta. Pierwsze kroki w celu jej założenia podjął w 1823 roku proboszcz parafii pw. Św. Jana Chrzciciela, Antoni Gerhard Henke, który zwrócił się do Pruskiej Rejencji Królewskiej w sprawie przeniesienia istniejącego cmentarza przy kościele, gdzie brakowało miejsca. Projekt zrealizowano w 1829 roku, gdy parafia katolicka wykupiła teren o powierzchni 61 arów na ówczesnym Brójeckim Przedmieściu od mieszczanina Gumperta. Aktu poświęcenia nowego placu grzebalnego dokonał proboszcz Henke 8 marca 1829 roku (pochowano Annę Dorotę Engler, żonę woźnego sądowego), proboszcz miał się żalić, że cmentarz jest daleko za miastem i droga jest trudna ze względu na błoto. Henke zmarł 19 maja 1839 roku. Był pierwszym pochowanym księdzem katolickim na nowym cmentarzu (pogrzeb odbył się 22 maja 1839 roku) w sąsiedztwie niewysokiej, białej kapliczki. Tuż obok pochowany jest inny międzyrzecki proboszcz Leon Petzelt, zm. 1939 r.

Obszar cmentarza katolickiego powiększono jeszcze w latach 1925 i 1937. Teren, który włączono do cmentarza w 1937 roku nie był zagospodarowany, przez co w 1959 roku został wyłączony z przeznaczenia grzebalnego i wykorzystany, jako ogrody. Po 1945 roku cmentarz był główną nekropolią miasta. Pochowani są tu powojenni pionierzy Międzyrzecza, a także liczni mieszkańcy miasta Polacy oraz Niemcy. Ważnym elementem cmentarza jest mogiła Powstańców Wielkopolskich poległych w walkach w 1919 roku, którą opiekuje się

Cmentarz Komunalny w Międzyrzeczu
Ważnym elementem cmentarza jest mogiła Powstańców Wielkopolskich poległych w walkach w 1919 roku, którą opiekuje się młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 3, im. Powstańców Wielkopolskich.

młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 3, im. Powstańców Wielkopolskich. Czytelnym elementem cmentarza są zachowane elementy dawnej kompozycji alejowo-kwaterowej, obejmujące neogotyckie kaplice grobowe oraz zieleń. Cmentarz jest stanowiskiem takich gatunków jak żywotnik zachodni, platan klonolistny, lipa drobnolistna i inne. W okresie wczesnej wiosny teren cmentarza pokrywa się śnieżyczką przebiśniegiem (Galanthus nivalis) oraz cybulicą syberyjską (Scilla siberica) – jest to wraz z obszarem sąsiedniego parku miejskiego (dawny cmentarz ewangelicki) najważniejsze stanowisko tego gatunku w mieście. Obecność zieleni stanowi remizę dla ptactwa.

Od 1966 roku decyzją Ministerstwa Gospodarki Komunalnej, jest to cmentarz zamknięty. Pozostaje ważnym elementem kulturowym i edukacyjnym w mieście. Jest wpisany do ewidencji cmentarzy Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W 2015 roku Towarzystwo Historyczne Ziemi Międzyrzeckiej w porozumieniu z władzami miasta podjęło działania na rzecz ratowania tego miejsca.

REKLAMA

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz swój komentarz!
Proszę podać swoje imię