21 mln zł na centra usług społecznych. „To będzie nowa jakość”.

– „Pragniemy, by centra usług społecznych były skuteczniejsze, działały bardziej optymalnie i były uwrażliwione na lokalne potrzeby, by wychodziły naprzeciw rzeczywistym oczekiwaniom mieszkańców” – mówił marszałek Marcin Jabłoński podczas podpisania umów z przedstawicielami samorządów.

Marszałek Marcin Jabłoński podziękował samorządom za podjęcie aktywności. Wskazywał, że z tym projektem wiążą się duże nadzieje. Celem jest, aby nadać obecnie funkcjonującym ośrodkom pomocy społecznej nowym wymiar, by uczynić z tych organizacji instytucje, które są skuteczniejsze, działają bardziej optymalnie, są uwrażliwione na lokalne potrzeby, umieją je rozpoznać i wychodzą naprzeciw rzeczywistym oczekiwaniom mieszkańców, którzy takiej pomocy potrzebują.

 – „Postanowiliśmy wesprzeć państwa działania określonymi kwotami z nadzieją, że pozostałe samorządy, w których ośrodki pomocy społecznej funkcjonują, zechcą podjąć to wyzwanie i postarać się stworzyć jednostki, które zechcą świadczyć swoją istotną funkcję, bo wciąż jest wiele osób, które potrzebują różnego rodzaju wsparcia. Czasami są to osoby, które nie umieją o to wsparcie poprosić. Naszym zadaniem i obowiązkiem jest pomóc im się odnaleźć i podchodzić do tego z należytą empatią i wrażliwością oraz być skutecznym, by likwidować deficyty w sferze społecznej” – mówił marszałek. Zachęcał i podkreślał, że Zarząd Województwa czeka na kolejne samorządy, które będą chciały skorzystać z tego typu wsparcia.

Zmieniamy oblicze pomocy społecznej

Wicemarszałek Grzegorz Potęga podkreślał, że to ważny projekt, który realizowany był w Departamencie Europejskiego Funduszu Społecznego.

– „Udało się to dzięki inspiracji obecnego dyrektora tego departamentu, Jakuba Piosika, który był przez wiele lat dyrektorem Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej. Tematyka społeczna jest mu szczególnie bliska. Zamierzamy z wami zmienić ośrodki pomocy społecznej w centra usług społecznych. Oczekujemy dużej zmiany jakościowej oraz w kontekście oferowanych usług społecznych na terenie waszych gmin. Zmiany społeczne zachodzą w sposób dostrzegalny. To państwo diagnozują problemy na poziomie swojej gminy. Ta zmiana ma kategorię naprawdę dużej jakości w kontekście funkcjonowania byłych OPS-ów. To będzie przełom” – mówił wicemarszałek G. Potęga i zapowiedział, że do składania wniosków i podpisywania umów dotyczących centrów usług społecznych będą zachęcane kolejne samorządy.

Członek Zarządu Województwa Lubuskiego Zbigniew Kołodziej pogratulował gminom napisania wniosków i otrzymania dofinansowania.
– „Są to środki finansowe, które na pewno będą dobrze przez państwa wykorzystane, a programy, które zostały zaplanowane, będą oczekiwane przez mieszkańców. Cieszę się, że pierwsza siódemka podjęła rękawicę i będzie realizowała te programy. Tak jak mówił wicemarszałek Grzegorz Potęga, myślimy o tym, aby zgłosiły się OPS-y z innych gmin i także otrzymały środki. Wasz przykład i możliwość sprawdzenia, jak to u was funkcjonuje, na pewno przyczyni się do tego, że wniosków o dofinansowanie będzie znacznie więcej. Życzę sukcesów w podejmowaniu decyzji i realizacji przedsięwzięć” – powiedział Zbigniew Kołodziej.

Umowy podpisano z siedmioma podmiotami:

1. Gmina Międzyrzecz – 2 966 815,43 zł – 200 osób otrzyma wsparcie
2. Gmina Szprotawa – 2 971 825,00 zł – 116 osób skorzysta ze wsparcia
3. Gmina Świebodzin – 3 000 000 zł – 320 osób otrzyma wsparcie
4. Gmina Trzciel – 1 973 415,22 zł – 80 osób skorzysta ze wsparcia
5. Gmina Trzebiel – 1 994 880,85 zł – 125 osób skorzysta ze wsparcia
6. Gmina Zbąszynek – 1 999 999,33 zł –  230 osób otrzyma wsparcie
7. Miasto Zielona Góra – 6 204 143,51 zł – 254 osoby skorzystają ze wsparcia

Ogólna wartość dla 7 projektów wynosi 21 111 079,34 zł. Dzięki podpisanym umowom wsparcie otrzyma prawie 1400 mieszkańców naszego regionu.

Usługi społeczne w szerszej perspektywie

Zastępczyni wójta gminy Trzebiel Justyna Mazur-Franczak dziękowała za podpisanie umowy i pogratulowała ośrodkom pomocy społecznej, które zdecydowały się na przekształcenie w centra usług społecznych.

– „Z wielką przyjemnością podpisałam tę umowę. Ukłony dla wszystkich kierowników ośrodków pomocy społecznej, którzy chcieli popatrzeć na sferę zadań społecznych w szerszej perspektywie. To, że wyszli państwo poza sferę socjalną, otwiera nową jakość, o której mówił pan marszałek. Życzę wam wszystkim, żebyście czerpali dużo satysfakcji ze swojej pracy i żeby wszystkie zadania ujęte w waszych projektach zrealizowały się z nadwyżką. Życzę też wielu ludzi, którzy wspierają ten projekt i wielu życzliwych klientów” – mówiła Justyna Mazur-Franczak.

– „Pan wicemarszałek Grzegorz Potęga powiedział o rewolucji, ja raczej użyłbym słowa „ewolucja”. Nasz świebodziński ośrodek pomocy społecznej przejdzie pewnego rodzaju ewolucję dzięki środkom pozyskanym w ramach Funduszy Europejskich” – powiedział burmistrz Świebodzina Tomasz Olesiak. – „Mamy to szczęście, że już od wielu lat dzięki wcześniejszym decyzjom realizujemy takie programy jak „Majsterkowicz dla seniora” czy „Taxi+ Senior”. Te środki pozwolą na rozszerzenie wachlarza usług społecznych i współpracę ze stowarzyszeniami. Planujemy również modernizację samego ośrodka po to, by jeszcze lepiej służyć mieszkańcom. Bardzo serdecznie dziękuję, a wszystkim państwu” – powodzenia w realizacji projektów – dodał włodarz Świebodzina.

Burmistrz Międzyrzecza Remigiusz Lorenz dziękował marszałkowi i Zarządowi Województwa Lubuskiego za to, że projekty trafiają idealnie w diagnozę i zdanie mieszkańców, które wyrażali w trakcie konsultacji społecznych ws. środków z Funduszy Europejskich dla Lubuskiego. – „To bardzo ważne, aby przybliżyć ośrodki pomocy społecznej do mieszkańców. U nas działa centrum wsparcia rodziny, również mieszkania treningowe. To są działania, których bez tych środków nie moglibyśmy zrealizować. A wiemy, że to daje możliwość pomocy wielu osobom w trudnych sytuacjach życiowych” – powiedział.

Jak będą działać centra usług społecznych?

O tym, co w praktyce oznacza utworzenie centrów usług społecznych, mówiła Elżbieta Miernik-Krukurka, dyrektor Centrum Usług Opiekuńczych w Zielonej Górze.

 – „W przypadku powstania Centrum Usług Społecznych w Zielonej Górze dojdzie do zmiany instytucji, która obecnie funkcjonuje jako Centrum Usług Opiekuńczych. Nastąpi duży rozkwit naszych usług, ponieważ już w przyszłym roku wprowadzimy trzy nowe usługi, natomiast cztery dotychczas świadczone powiększymy i to w znaczącym zakresie, bo i w zakresie dożywiania, jak również możliwości wypożyczania sprzętu rehabilitacyjnego. Będzie również możliwość dowiezienia sprzętu do osoby, która będzie z niego korzystała, montażu i przeprowadzenia instruktażu, jak się nim posługiwać” – wyjaśniła Elżbieta Miernik-Krukurka.

– „Jestem przekonana, że będzie to bardzo duża i bardzo dobra działalność. Bardzo dziękuję wszystkim osobom, które przygotowywały i opracowały program, pomagały przeprowadzić diagnozę, że tak sprawnie się to wszystko potoczyło. Mam nadzieję, że będzie tak dalej” – mówiła dyrektor CUO w Zielonej Górze.

– „Mamy tę dodatkową wartość, że nie musimy przekształcać Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, ponieważ mamy dwie placówki. Będziemy więc realizować pełen zakres usług społecznych. Chcemy też mocno uspołecznić różne formy wsparcia, bo zapraszamy organizacje pozarządowe. W ich ręce trzeba przekazać co najmniej 30 proc. zleceń, my chcemy przekazać więcej, licząc na to, że będzie to fachowe wsparcie dla osób, które są zagrożone różnymi formami wykluczenia społecznego. To świetna wiadomość dla mieszkańców Zielonej Góry, że ponad 6 milionów złotych z wkładem własnym będziemy mogli przeznaczyć na kreowanie polityki społecznej w naszym mieście. Dziękuję oceniającym nasz projekt. Podobno jesteśmy drugim co do wielkości miastem w Polsce, które ma centrum usług społecznych” – dodał wiceprezydent Zielonej Góry Marek Kamiński.

Pomoc dla wszystkich potrzebujących

Warunki i kryteria udziału w naborze przedstawił Jakub Piosik, dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego. Zasady powstały we współpracy z Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej.
– „Rola ROPS-u była szczególna, bo to ROPS właśnie przygotowywał każdą gminę do tego, aby przekształcić ośrodek pomocy społecznej w centrum usług społecznych. Pracownicy ROPS-u pomagali przyszłym CUS-om przede wszystkim w przygotowaniu lokalnego planu rozwoju usług społecznych. To była podstawa – z tego wynikało, jakie usługi są potrzebne i jaka jest grupa docelowa. To przede wszystkim osoby z niepełnosprawnością, seniorzy i rodzice z dziećmi” – tłumaczył dyrektor Departamentu EFS.

Dyrektor Jakub Piosik podkreślił, że centra usług społecznych to miejsca przeznaczone dla wszystkich mieszkańców, którzy potrzebują pomocy: – „Nie jest tu ważne kryterium dochodowe. Ważne jest to, że każda osoba może przyjść po wsparcie.
Efekty działań powstałych centrów usług społecznych będzie można zaobserwować już na początku 2025 r., gdyż aż 6 z nich rozpoczyna realizację projektu niemal natychmiast po podpisaniu umowy, tj. od 1 stycznia 2025 r. W przypadku gminy Szprotawa realizacja rozpocznie się od 1 kwietnia 2025 r.”

Będzie kolejny nabór wniosków

Konkurs dotyczący centrów usług społecznych został ogłoszony na przełomie czerwca i lipca 2024 r. Wpłynęło 9 wniosków. Pula środków przeznaczona na ten cel nie została jeszcze w pełni wyczerpana. W 2025 roku ma być przeprowadzony kolejny nabór.

Zakres wsparcia centrów usług społecznych

Centra usług społecznych zapewnią możliwość uzyskania różnych usług społecznych w jednym miejscu, które będą dopasowanie do realnych potrzeb społeczności lokalnych i dostarczane w sposób skoordynowany. Powstałe centra będą miały do zaoferowania szeroki wachlarz wsparcia, m.in.:

• • • poradnictwo specjalistyczne: konsultacje psychiatryczne i psychologiczne – CUS Międzyrzecz, socjoterapia i doradztwo – CUS Zbąszynek, Streetworking – CUS Zbąszynek,
    • wsparcie rodziny: Klub Rodzinny ,,Trampolina” – CUS Świebodzin, Klub Dobrostanu Dziecka – CUS Trzebiel, Klub Dziecięcy – CUS Szprotawa, Klub Rodzica – CUS Zielona Góra,
    • usługi opiekuńcze: opiekunowie osób zależnych – CUS Zbąszynek, usługi prozdrowotne – CUS Zielona Góra, spec. usługi opiekuńcze – CUS Trzciel, usługi popołudniowe – CUS Zielona Góra,
    • inne usługi społeczne: Zielone Gospodarstwo – CUS Świebodzin, Społeczne Taxi – CUS Trzebiel, CUS Międzyrzecz, Mobilna „Złota rączka” – CUS Międzyrzecz, Biofeedback EEG – CUS Świebodzin.

Skorzystają podmioty ekonomii społecznej

Każdy z wnioskodawców był zobowiązany do zlecenia co najmniej 30 proc. usług organizacjom pozarządowym lub podmiotom ekonomii społecznej (PES). Celem zastosowania takiego wymogu było wzmocnienie potencjału tych podmiotów oraz organizacji pozarządowych z województwa lubuskiego działających w sferze usług społecznych. Zlecanie realizacji usług społecznych organizacjom i podmiotom ekonomii społecznej oraz wypracowanie jasnych i transparentnych zasad współpracy między sektorem publicznym a organizacjami pozarządowymi jest gwarantem na jeszcze lepsze świadczenie usług społecznych.

Władze lokalne popierają i wspierają tę inicjatywę   

Ważnym aspektem godnym podkreślenia jest to, że każde z tych siedmiu przedsięwzięć zostało uznane za istotne dla lokalnej społeczności i jest wspierane przez samorząd. Przyjęto uchwały intencyjne  o wsparciu tych inicjatyw przez władze lokalne jeszcze przed dniem złożenia wniosków o dofinansowanie projektu, co świadczy o tym, że idea tworzenia/przekształcania CUS została poparta przez odpowiednie organy administracyjne na poziomie lokalnym jeszcze przed podjęciem formalnych kroków przez OPS, celem pozyskania finansowania ze środków EFS+.

 *   *   *

O programie Fundusze Europejskie dla Lubuskiego 2021-2027

Przed nami kolejne możliwości rozwoju województwa lubuskiego dzięki członkostwu Polski w Unii Europejskiej. Program „Fundusze Europejskie dla Lubuskiego 2021-2027” jest szansą na wsparcie tysięcy inwestycji poprawiających jakość życia mieszkańców. Do wykorzystania jest 915 milionów euro, które pomoże w realizacji projektów infrastrukturalnych, biznesowych, naukowych, zdrowotnych, społeczno-edukacyjnych i rozwijających lubuski rynek pracy. A z efektów dofinansowanych działań skorzystamy wszyscy.

Jakie obszary wspierają Fundusze Europejskie dla Lubuskiego ?

• • • Priorytet I: Fundusze Europejskie dla lubuskiej gospodarki (97 mln euro)
    • Priorytet II: Fundusze Europejskie na zielony rozwój Lubuskiego (185 mln euro)
    • Priorytet III: Fundusze Europejskie na rozwój mobilności miejskiej (65 mln euro)
    • Priorytet IV: Fundusze Europejskie na dostępność komunikacyjną (111 mln euro)
    • Priorytet V: Fundusze Europejskie na rzecz infrastruktury społecznej (73 mln euro)
    • Priorytet VI: Fundusze Europejskie na Wsparcie obywateli (239 mln euro)
    • Priorytet VII: Fundusze Europejskie na rozwój lokalny (13 mln euro)
    • Priorytet VIII: Fundusze Europejskie dla lokalnego lubuskiego (93 mln euro)

Z funduszy europejskich finansowane będą też działania dotyczące wdrażania programu i promocji funduszy europejskich.

Jakie są planowane formy finansowania w programie Fundusze Europejskie dla Lubuskiego?

• • • dotacje,
    • dotacja warunkowa (nowa forma finansowania inwestycji) na finansowanie wdrożenia u przedsiębiorcy wyników prac badawczo – rozwojowych. Nowością jest także możliwość dofinansowania wdrożenia przez dużego przedsiębiorcę a nie tylko przez MŚP.
    • instrumenty finansowe.

Jakie instytucje uczestniczą w zarządzaniu i wdrażaniu Funduszy Europejskich?

Programem Fundusze Europejskie dla Lubuskiego 2021-2027 zarządza Departament Instytucji Zarządzającej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego.

Departamenty zaangażowane we wdrażanie:

– Departament Programów Regionalnych
– Departament Europejskiego Funduszu Społecznego
– Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich

Źródło informacji: Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego

Tekst: Autor: Małgorzata Tramś-Zielińska, Aleksandra Pietruszewska