17 sierpnia 2018 roku, o godzinie 11:00, na terenie podzamcza w Międzyrzeczu odbyło się uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę nowego pomnika poświęconego bohaterowi Powstania Wielkopolskiego, gen. broni Józefowi Dowbor-Muśnickiemu.
Uroczystość odbyła się zgodnie z wojskowym ceremoniałem. Na zbiórkę zameldowały się poczty sztandarowe i kompania honorowa wystawiona przez 17 WBZ.
Meldunek o gotowości do rozpoczęcia uroczystości, dowódcy 17 Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej, pułkownikowi Robertowi Kosowskiemu złożył dowódca uroczystości ppłk. Mirosław Kuczyński. Następnie padła komenda do podniesienia Flagi Państwowej. Odegrany został hymn państwowy.
Kiedy umilkły ostatnie takty Mazurka Dąbrowskiego padły słowa wprowadzenia do uroczystości.
Rozpoczęły się przemówienia.
Jako pierwszy głos zabrał pułkownik Robert Kosowski, dowódca 17WBZ.
Następnie odczytany został akt erekcyjny.
O zabranie głosu poproszony został Władysław Dajczak, wojewoda lubuski.
Następnie do zebranych przemówił Prezes Stowarzyszenia Promocji 17 WBZ, płk Grzegorz Kaliciak.
Do zebranych przemówił także gospodarz miasta, burmistrz Międzyrzecza Remigiusz Lorenz.
Jako ostatnia do uczestników uroczystości przemówiła pani Anna Grajek, przedstawicielka Towarzystwa Pamięci gen. broni Józefa Dowbor Muśnickiego z Lusowa, pod Poznaniem.
Po przemówieniach nastąpiło podpisanie aktu erekcyjnego. Do złożenia swoich podpisów poproszeni zostali:
– Władysław Dajczak, wojewoda lubuski;
– Remigiusz Lorenz, burmistrz Międzyrzecza;
– Maria Kijak, przewodnicząca Rady Miejskiej;
– płk Grzegorz Kaliciak, Prezes Stowarzyszenia Promocji 17WBZ;
– płk Robert Kosowski, dowódca 17WBZ;
– płk Piotr Malinowski, były dowódca 17WBZ, aktualnie pełniący obowiązki szefa sztabu Wielonarodowej Dywizji Północ-Wschód w Elblągu.
– pani Anna Grajek, reprezentująca Towarzystwo Pamięci gen. broni Józefa Dowbor- Muśnickiego w Lusowie.
Podpisany dokument został umieszczony w specjalnie na tę okazję przygotowanej tubie. Po złożeniu podpisów nastąpiło uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego.
Słowa modlitwy wygłosił ks. kapelan płk Marek Kwieciński. Kończąc modlitwę dokonał aktu poświęcenia.
Fotorelacja
kliknij na zdjęciu, aby je powiększyć (foto: Kazimierz Czułup)
Druga cześć uroczystości odbyła się w siedzibie Muzeum Ziemi Międzyrzeckiej, im. Alfa Kowalskiego, gdzie zaprezentowana została prelekcja poświęcona życiu, działalności i dorobkowi gen. broni Józefa Dowbor-Muśnickiego. Natomiast na międzyrzeckim zamku organizatorzy przygotowali dla zaproszonych skromny poczęstunek.
W uroczystości udział wzięli przedstawiciele międzyrzeckiego samorządu szczebla gminnego i powiatowego, na czele z Grzegorzem Gabryelskim, starostą międzyrzeckim. Radę Miejską reprezentowała przewodnicząca , pani Maria Kijak i radni międzyrzeccy. Przybyli także komendanci i dowódcy służb mundurowych funkcjonujących na terenie powiatu.
Zgodnie z zapewnieniami dowódcy 17 Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej jeszcze w tym roku powinien w tym miejscu stanąć pomnik gen. broni Józefa Dowbor-Muśnickiego. Odsłonięcie pomnika planowane jest jesienią.
* * *
Józef Dowbor-Muśnicki urodził się 25 października 1867 r. w Garbowie koło Zawichostu, w rodzinie ziemiańskiej.
Po rozpoczęciu nauki w gimnazjum w Radomiu w wieku 14 lat przeniósł się do korpusu kadetów, w Petersburgu. Po jego ukończeniu w 1886 r. został słuchaczem Konstantynowskiej Szkoły Wojskowej w Petersburgu, którą ukończył w 1888 r., w stopniu podporucznika. Następnie służył w 140 pułku piechoty, a później w 11 pułku grenadierów.
W latach 1899-1902 studiował w rosyjskiej Akademii Sztabu Generalnego, kończąc ją w stopniu majora.
W czasie wojny rosyjsko-japońskiej (1904-1905) służył jako oficer sztabu I syberyjskiego korpusu.
W 1908 r. skierowano go do sztabu X korpusu w Charkowie. Dwa lata później został szefem sztabu 11 dywizji piechoty stacjonującej w Łucku, Dubnie i Krzemieńcu. W 1912 r. przeniesiono go do 7 dywizji, w której sprawował to samo stanowisko. Po wybuchu I wojny światowej wraz z nią wyruszył na front.
W listopadzie 1914 r. mianowano go dowódcą 14 pułku strzelców syberyjskich. Walczył na jego czele m.in. w zwycięskiej bitwie pod Przasnyszem, gdzie został ranny. W 1915 r. brał udział w bojach nad Dźwiną, będąc pod Lenewarden ponownie ranny.
W sierpniu 1915 r. uzyskał stopień generała majora i przydział do sztabu I armii.
W lutym 1916 r. na czele 123 dywizji skierowany został do Azji Mniejszej. Pod koniec tego roku powrócił na front niemiecki i walczył pod Rygą jako dowódca 38 dywizji.
W styczniu 1917 r. mianowano go szefem sztabu I armii.
5 maja tego roku otrzymał stopień generała porucznika i dowództwo XXXVIII korpusu, z którym w lipcu przełamał niemieckie pozycje pod Krewem.
Po wybuchu rewolucji lutowej podporządkował się Naczelnemu Polskiemu Komitetowi Wojskowemu w Rosji i na początku sierpnia 1917 r. został organizatorem i dowódcą I Korpusu Polskiego w Rosji.
Na początku 1918 r. na czele I KP toczył walki z Armią Czerwoną. Wsławił się zajęciem Bobrujska, w lutym 1918 r. Wtedy też podporządkował się Radzie Regencyjnej, a następnie pod naciskiem niemieckim zdemobilizował oddziały korpusu.
Od stycznia 1919 r. był naczelnym dowódcą Powstania Wielkopolskiego. W marcu tego roku awansowany na stopień generała broni.
Po zwycięskim powstaniu w Wielkopolsce brał udział w walkach o Lwów.
14 września 1920 r. przeniesiony w stan spoczynku.
Zamieszkał w majątku Batorowo koło Poznania, zajmując się gospodarstwem i działając m.in. w Stowarzyszeniu Dowborczyków „Ku chwale Ojczyzny”.
Po długiej chorobie zmarł 26 października 1937 r. w Batorowie. Pochowano go na cmentarzu w Lusowie.
