Policjant nakładając mandat drogowy na kierowcę powinien pouczyć go o możliwości nieprzyjęcia tego mandatu. Ukarany może, w ciągu siedmiu dni złożyć wniosek do sądu o uchylenie mandatu. Jak zatem skutecznie odwołać się od mandatu?
Wystawiono ci mandat drogowy? Masz pewność, że wypisano ci go niesłusznie? Jest tylko kilka przypadków, kiedy można go uchylić. Sprawdź, kiedy i jak odwołać się od mandatu.
Kwestie związane z procedurą odwołania się od mandatu drogowego zostały uregulowane w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia (dalej: k.p.o.w.). Zgodnie z art. 101 k.p.o.w. mandat karny podlega uchyleniu z urzędu lub na wniosek złożony do sądu. Wniosek ten musi zostać złożony nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu.
Wniosek o uchylenie mandatu karnego nie ma jakiegoś konkretnego wzoru. Należy w nim jednak zawrzeć swoje imię i nazwisko, numer PESEL, miejsce zamieszkania, serię i numer mandatu oraz opis całego zdarzenia z uzasadnieniem, dlaczego uważasz, że mandat powinno się uchylić.
Wniosek należy złożyć do sądu rejonowego, właściwego dla miejsca, gdzie mandat został nałożony. Sąd rozpatrzy sprawę na posiedzeniu. W posiedzeniu ma prawo uczestniczyć ukarany, organ, który lub którego funkcjonariusz nałożył grzywnę w drodze mandatu, albo przedstawiciel tego organu oraz ujawniony pokrzywdzony. Przed wydaniem postanowienia sąd może zarządzić stosowne czynności w celu sprawdzenia podstaw do uchylenia mandatu karnego.
Sąd uchylając mandat karny nakazuje zwrot uiszczonej kwoty na rachunek, z którego pobrano grzywnę. Nie ma żadnych przeszkód by odwoływać się także od mandatu za przekroczenie prędkości na podstawie zdjęć z fotoradaru. W takim wypadku mają zastosowanie wszystkie opisywane reguły.
Kto może się odwołać?
- każdy, kto dostał mandat i ma pewność, że dostał go niesłusznie,
- jeśli osoba, która dostała mandat ma mniej niż 17 lat – rodzic lub opiekun prawny,
- przedstawiciel ustawowy lub kurator osoby ubezwłasnowolnionej, która dostała mandat,
- przedstawiciel służby (na przykład policji, straży granicznej), która wydała mandat niesłusznie – z urzędu,
- przedstawiciel sądu, który dowiedział się, że przedstawiciel służby wystawił mandat niesłusznie – z urzędu.
Kiedy możesz się odwołać?
Jeśli dostaniesz mandat:
- za działanie, które nie było wykroczeniem – na przykład było wykroczeniem tylko do 14 kwietnia, a policjant wystawił ci mandat 15 kwietnia,
- za działanie, za które może ukarać tylko sąd – na przykład grozi za to areszt, a nie mandat,
- za działanie w obronie koniecznej lub obronie dobra chronionego prawem, jeśli niebezpieczeństwa nie można było uniknąć. Na przykład parkujesz samochód w niedozwolonym miejscu, by ratować czyjeś życie,
- za działanie, które zostało spowodowane twoją chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym lub innym zakłóceniem czynności psychicznych. Na przykład przekraczasz prędkość, bo masz atak schizofrenii i wydaje ci się, że musisz uciekać.
Dobro chronione prawem to wartość uznana w społeczeństwie za doniosłą i dlatego podlega prawnej ochronie. Ta wartość może być osobista (na przykład wolność), społeczna (na przykład przystanek autobusowy), majątkowa (na przykład samochód) lub niemajątkowa (na przykład zdrowie).
Co musisz przygotować?
Wniosek o uchylenie mandatu drogowego. Nie ma wzoru takiego wniosku, dlatego napisz go samodzielnie. Podaj w nim:
- swoje imię i nazwisko,
- numer PESEL,
- miejsce zamieszkania,
- serię i numer mandatu (zobacz na zdjęciu poniżej, gdzie je znajdziesz),
- opis całego zdarzenia i okoliczności, które wyjaśnią, dlaczego twój mandat powinno się uchylić.
Co musisz zrobić?
1. Napisz wniosek o uchylenie mandatu drogowego – szczegóły znajdziesz w sekcji Co musisz przygotować.
2. Złóż go do sądu rejonowego, który jest właściwy dla terenu, na którym wystawiono ci mandat. Masz dwie możliwości:
- zanieś wniosek do biura podawczego sądu,
- wyślij go pocztą (listem poleconym) na adres sądu.
3. Czekaj na odpowiedź z sądu (listowną), z której dowiesz się o dacie posiedzenia.
4. Idź na posiedzenie sądowe lub czekaj na decyzję sądu.
Kiedy składasz dokumenty?
- jeśli jesteś osobą, która dostała mandat – do 7 dni od przyjęcia mandatu,
- jeśli jesteś przedstawicielem służby, która wydała mandat – po 7. dniu od wystawienia mandatu.
Przeprowadzenie postępowania w sądzie jest bezpłatne. Ile będziesz czekać? Otóż nie ma określonego terminu rozpatrzenia wniosku o uchylenie mandatu drogowego. Sądy starają się jednak, żeby czas oczekiwania był jak najkrótszy. Dostaniesz list, z którego dowiesz się o terminie posiedzenia w twojej sprawie. Na zakończenie posiedzenia sędzia wyda postanowienie o uchyleniu mandatu albo odmowę jego uchylenia. Pamiętaj, że nie możesz odwołać się od takiej decyzji sądu.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2013 r. poz. 395 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2002 r. w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. Nr 20 z 2002 r., poz. 201 z późn. zm.)
