Z przymrużeniem oka – prima aprilis.

Prima Aprilis to najsłynniejsze święto żartów i dowcipów, uwielbiane nie tylko przez dzieci, lecz również przez dorosłych oraz seniorów z poczuciem humoru. Nazywane na świecie również Dniem Głupców, Dniem Kłamcy, a nawet Dniem Kwietniowej Ryby. Ale skąd tak naprawdę wywodzi się prima aprilis i jak długo obecne jest w polskiej kulturze?

Nazwa prima aprilis pochodzi z łaciny od prima dies aprilis i oznacza nic innego jak pierwszy dzień kwietnia. Jest to święto obchodzone w wielu krajach na świecie. Polega ono na robieniu żartów oraz celowym wprowadzaniu w błąd innych osób.

Czy daliście się kiedyś państwo nabrać na primaaprilisowy żart?

Prima Aprilis to dzień, w którym wiele osób robi sobie zabawne żarty, często celowo wprowadzając innych w błąd. To także konkurowanie w próbach sprawienia, by inni uwierzyli w coś nieprawdziwego. Tego dnia w wielu mediach pojawiają się różnego rodzaju żartobliwe informacje oraz memy.
Tradycja obchodzenia Prima aprilis ma swoje korzenie w Europie, a jej początki sięgają starożytności. Niektóre teorie sugerują, że zwyczaj ten wywodzi się z rzymskich świąt Hilaria, które obchodzono pod koniec marca i były pełne zabawy i śmiechu. Inne teorie wskazują na francuską tradycję obchodzenia Nowego Roku 1 kwietnia, zanim data ta została zmieniona na 1 stycznia w 1564 roku.

W literaturze XIX-wiecznej znajduje się wiele teorii na temat pochodzenia tego jednego z najbardziej wesołych dni w roku. Jego źródeł doszukiwano się m.in w średniowiecznym Rzymie czy XVI-wiecznej Francji. Za najstarsze ślady primaaprilisowych tradycji można jednak uznać te pochodzące z starożytnego Rzymu i Grecji. Opierały się one głównie na oszukiwaniu.

Prima aprilis można traktować nie tylko jako zabawny obyczaj, ale spojrzeć na niego głębiej, jako na wydzielony z biegu codzienności – ze strefy profanum – czas. Bo z kulturoznawczego punktu widzenia oszukiwanie, kłamstwo czy dowcip, który zaprzecza społecznym normom, jest swoistym świętem. Kłamstwo w tym dniu jest znakiem przestrzeni, w której obowiązują inne niż ludzkie normy.
Potwierdzanie prima aprilis w historii Polski można znaleźć już w XVII wieku. W następnym stuleciu popularne były nawet kartki, które wysyłało się znajomym.

Prima Aprilis 2025. Kiedy wypada?

Święto żartów obchodzi się nie tylko w Polsce, lecz także w wielu zakątkach świata. Zazwyczaj jest to 1 kwietnia. W tym roku wypada we wtorek.

Prima Aprilis (czyli żartobliwe oszukiwanie innych) obchodzone jest niemal na całym świecie. Jednak przybiera różne nazwy, np.:

• • • w krajach anglojęzycznych – Dzień Głupców
    • we Francji – Dzień Kwietniowej Ryby
    • w Szkocji – Dzień Polowania na Głupca
    • na Litwie – Dzień Kłamcy
    • w Portugalii – Dzień Kłamstwa
    • w Rosji – Dzień Śmiechu

W większości krajów żarty można robić praktycznie przez cały dzień, jednak przyjęło się, że w Australii, RPA oraz Wielkiej Brytanii robienie psikusów dozwolone jest jedynie do południa.

Zwyczaje związane z prima aprilis najpierw upowszechniły się w miastach i dworach. Święto miało charakter w dużej mierze miejski. Do Polski przywędrowało z Europy zachodniej. Najprawdopodobniej przejęliśmy je za pośrednictwem Niemiec.

Na wsiach to święto nie zdobyło popularności. Oszustwa miały tu charakter czynnościowy i odbywały się od Bożego Narodzenia aż po Wielkanoc, z szczególnym nasileniem w okresie Nowego Roku i karnawału.

Prima aprilis współcześnie

Współczesne świętowanie prima aprilis w głównej mierze polega na robieniu znajomym żartów oraz publikowaniu nieprawdziwych treści w swoich mediach społecznościowych. Nieodzownym elementem tego święta są również nieszkodliwe fake newsy podawane opinii publicznej przez tradycyjne media, które następnego dnia sprostują te nieprawdziwe informacje.

Obchody w Polsce

W Polsce Prima aprilis jest obchodzony z dużym entuzjazmem przez dzieci i dorosłych. Szkoły, miejsca pracy, a także media angażują się w tworzenie żartów i psikusów. W szkołach dzieci robią sobie nawzajem żarty, a nauczyciele również uczestniczą w zabawie. W pracy, koledzy z biura wymyślają dowcipy, które mają na celu rozbawienie współpracowników.

Media w Polsce, zarówno telewizja, radio, jak i prasa, publikują fałszywe informacje, które są ujawniane jako żarty na końcu dnia. W internecie, na portalach społecznościowych, również pojawiają się różnorodne dowcipy i fałszywe wiadomości, które mają na celu zaskoczenie i rozbawienie użytkowników.

Prima aprilis to wyjątkowe święto, które przypomina o znaczeniu humoru i radości w naszym życiu. Dzięki różnorodnym żartom i psikusom, dzień ten wprowadza elementy zabawy i śmiechu, zachęcając do wspólnego świętowania i dzielenia się radością z innymi. Obchody Prima aprilis są doskonałą okazją do wyrażenia kreatywności i pomysłowości, a także do wspólnego spędzania czasu w atmosferze radości i zabawy.

Z robieniem psikusów przez dzieci w wieku szkolnym związany był w niektórych regionach także 12 marca – dzień św. Grzegorza, patrona uczących się. Obyczaj ten nosił nazwę gregorianek lub gegołów.