Spis Treści
Foto: ZM
Temat upamiętnienia polskich żołnierzy, pochowanych w zbiorowej mogile na międzyrzeckim cmentarzu żołnierzy radzieckich za przyczyną międzyrzeckich urzędników powraca jak bumerang. Dlaczego? Bo kwestia ich upamiętnienia do dnia dzisiejszego przez nich nie została załatwiona należycie do końca. Czy tym razem wreszcie doczekamy się godnego finału? Osobiście w to nie wierzę, ale jak to mówią „nie traćmy nadziei”.
Pamięć o poległych
Warto przypomnieć, że pamięć o poległych i zmarłych polskich żołnierzach przywrócono w 2019 roku, dzięki skrupulatnym staraniom majora rezerwy Zbigniewa Kolisa, który zgłębiał temat polskich oficerów i żołnierzy. Mówimy tu o żołnierzach, którzy walczyli i zginęli w kampanii wrześniowej w 1939 r, a także tych, którzy znaleźli się na robotach i w obozach jenieckich III Rzeszy Niemieckiej i tam w czasie wojny zmarli. [ … więcej ]
Zbigniew Kolis prześledził losy polskich żołnierzy, ich pochówki i kolejne ekshumacje. Szukał z żołnierską wytrwałością informacji, między innymi we Wrocławskim Archiwum, kontaktował się z Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach k. Opola. Weryfikował dane na stronach Muzeum Oflagu II C Woldenberg.
Dzięki tym działaniom udało się panu Kolisowi zgromadzić wystarczającą ilość informacji do tego, aby można było wykonać tablicę nagrobną.
Na wniosek Zbigniewa Kolisa władze gminy podjęły odpowiednią uchwałę na skutek, której została wykonana pamiątkowa tablica nagrobna, niestety źle i z błędami. Przypomnijmy – koszt wykonania tej płyty nagrobnej, to była kwota 10 584,00 zł !
Cóż, jak widać rzetelność i pojęcie patriotyzmu w Międzyrzeczu nie przez wszystkich są rozumiane jednakowo, no ale co tam, przecież urzędnicy robią to wszystko na koszt podatnika, więc czym mają się przejmować? ☹
Tablica informacyjna na bramie cmentarza w wojennego w Międzyrzeczu
Kiedy we wrześniu 2019 roku relacjonowałem uroczystość związaną z odsłonięciem tablicy upamiętniającej polskich żołnierzy, pochowanych w zbiorowej mogile na międzyrzeckim cmentarzu żołnierzy radzieckich, poległych w walce z niemieckim faszyzmem podczas II wojny światowej nie przypuszczałem, że do tematu powrócę po ponad pięciu latach za przyczyną kolejnego listu elektronicznego od Zbigniewa Kolisa. [ … więcej ]
Tym razem chodzi o inną tablicę informacyjną, która miałaby być umieszczona na głównej bramie cmentarza. Proszę sobie wyobrazić, że władze Międzyrzecza przez te wszystkie lata po zakończeniu drugiej wojny światowej nie zdołały zadbać o to, żeby na cmentarzu żołnierzy radzieckich znalazła się odpowiednia informacja o tym, że spoczywają tu także polscy żołnierze.
W artykule z 2019 roku pisałem, cyt. „W odniesieniu do opisanej uroczystości może warto w niedalekiej przyszłości pomyśleć o zaktualizowaniu informacji znajdującej się na głównej bramie cmentarza. Na chwilę obecną na słupach bramy umieszczone są tablice informujące o tym, że jest to cmentarz żołnierzy radzieckich poległych w II wojnie światowej w walce z niemieckim faszyzmem, i że ewidencja pochowanych żołnierzy Armii Radzieckiej znajduje się w Urzędzie Miasta i Gminy Międzyrzecz.
Napisy na tablicach wykonano w języku polskim i rosyjskim. Wypadałoby na wolnym słupie umieścić tablicę informującą o tym, że na tym cmentarzu w zbiorowej mogile pochowani są także żołnierze Wojska Polskiego.” [ … więcej ]
Po niemal siedmiu latach!
Nadesłany list Zbigniewa Kolisa poniżej prezentujemy w całości:
„Kilka lat temu – jeśli pamiętam ponad 7., napisałem do urzędników wojewody i w gminie złożyłem wniosek o umieszczenie i oznaczenie na wejściu na cmentarz wojenny takiej właśnie tablicy informacyjnej.
Warto by mieszkańcy czegoś z takiej tablicy się dowiedzieli. Być może dzięki temu zniknie w powszechnej świadomości to, że to cmentarz „radziecki lub ruski„.
W związku z tym, że spoczywają tam także polscy żołnierze i jeńcy wojenni, to według mnie powinien to być cmentarz wojenny.
Wiadomo mi jest, że najstarszy z nich stopniem tu, na wojennym cmentarzu w Międzyrzeczu nigdy nie spoczywał. Jestem tego pewien na przysłowiowe 100%.
Jak więc to się stało i który urzędnik w Ratuszu zachował się nieodpowiedzialnie i wprowadził błędne dane do gminnej ewidencji? Dlaczego tego nikt nie sprawdził? Przecież tego wymaga zwykła przyzwoitość, nie tylko ta urzędnicza, ale także ta czysto ludzka!
Dzisiaj bez wątpienia to trudno ustalić. Prawda opisana jest poniżej.
Nie rozumiem, dlaczego urzędnicy wszystkich szczebli niczego nie zweryfikowali, nie potwierdzili informacji, przecież do tego nie jest potrzebna sztuczna inteligencja.
W wyniku urzędniczej niekompetencji na tablicy nagrobnej nadal widnieje ewidentna nieprawda, z której wynika, że w kwaterze wojennej nr 36 na cmentarzu wojennym w Międzyrzeczu spoczywa kpt. dypl. Lucjan Piotr Hajewski.
A jak było? Otóż kapitan najpierw był pochowany na tzw. „7 batalionie” – cmentarza jenieckiego przy obozie Oflag II C Woldenberg w m. Dobiegniew.
Do likwidacji cmentarza wojennego w Dobiegniewie doszło w wyniku budowy, w jego pobliżu wielkiej fermy trzody chlewnej. Kierujący tym PGR były jeniec – oficer tego obozu czasu wojny uznał, że nie przystoi żołnierzom takie sąsiedztwo i doprowadził do ekshumacji i przeniesienia pochowanych w 1953 r. do Gorzowa.
W niedługim czasie rodzina tego oficera (matka i żona) dokonała w roku 1957 ekshumacji z cmentarza wojennego w Gorzowie Wlkp. i następnie dokonano pochówku w zbiorowej mogile na Powązkach (kwatera A30-4-11) w Warszawie.
Mnie się udało prześledzić losy pochowanych żołnierzy i odkryć prawdę przeglądając stronę Muzeum Oflagu II C Woldenberg i książkę poświęconą dziejom tego oflagu.
Mam również pisemne potwierdzenie z Cmentarza na Powązkach o kpt. Hajewskim, a z Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach k. Opola dostałem pocztą elektroniczną wypisy z niemieckich akt prawie wszystkich jeńców wymienionych na tablicy w Międzyrzeczu: gdzie i kiedy byli wzięci do niewoli, w jakiej JW służyli, gdzie mieszkała rodzina w trakcie okupacji.
Przesłana korespondencja z Ratusza w Międzyrzeczu przez Wydział Gospodarki Komunalnej budzi nadzieję, że moja cierpliwość być może zostanie wreszcie nagrodzona i w przyszłości wszyscy będą mogli się dowiedzieć, że na międzyrzeckim cmentarzu wojennym spoczywają także polscy żołnierze i jeńcy wojenni.
Po upływie tylu lat myślałem, że urzędnicy w Ratuszu o sprawie zapomnieli a mój wniosek myszy pocięły robiąc sobie gniazdo.
Pzdr. Z. Kolis
Do finału jeszcze daleka droga
Po upływie tylu lat wreszcie Gmina Międzyrzecz zwróciła się z prośbą o wydanie zgody na rozpoczęcie prac związanych z umieszczeniem na słupie przy furtce bramy wejściowej cmentarza wojennego w Międzyrzeczu tablicy informacyjnej.
Wygląd, wymiary i wielkość czcionki oraz materiał z jakiego zostanie wykonana tablica, mają być zbliżone do istniejących 3 tablic zamontowanych w latach wcześniejszych na słupach głównej bramy cmentarza.
Szacowany koszt tej tablicy to kwota ok. 12 000,00 zł brutto! Finansowanie tego zadania ma się odbyć w ramach środków przyznanych na rok 2025 przez Wojewodę Lubuskiego.
Powszechnie wiadomo, że cmentarz wojenny w Międzyrzeczu odwiedzany jest nie tylko przez Polaków. Często można na cmentarnym parkingu spotkać auta z Niemiec, Ukrainy, Federacji Rosyjskiej, a nawet z odległej Francji.
Cmentarz jest położony tuż przy północnym węźle obwodnicy Międzyrzecza w ciągu drogi krajowej S3, więc turystom łatwo do tego miejsc dotrzeć.
Szkoda, że planowana do umieszczenia na tablicy informacja jest zaprojektowana tylko w języku polskim. Czyżby znowu zabrakło wyobraźni i kreatywności?
Dwanaście tysięcy złotych, to kwota w sumie niemała i co, nie starczyło na uwzględnienie dodatkowo tekstu, np. w językach angielskim i niemieckim?
Tak na marginesie, chyba najwyższy czas, żeby ktoś zachował się odpowiedzialnie i pomyślał o rewitalizacji tej nekropolii, bo jej aktualny stan tylko może przynosić wstyd Międzyrzeczowi. Istniejące tablice także można byłoby odnowić, bo napisy miejscami trudno odczytać. Czy w Międzyrzeczu zawsze wszystko musi być tak, byle jak?
Groby wojenne i historyczne, to coś więcej niż tylko miejsca spoczynku zmarłych. Są one pomnikami pamięci, świadkami burzliwej przeszłości i nośnikami dziedzictwa narodowego. Zadbane mogiły żołnierzy, bohaterów i ofiar historycznych wydarzeń nie tylko oddają im należny hołd, ale także uczą przyszłe pokolenia szacunku do historii. Świadczą także o tych, którzy mają obowiązek dbać o żołnierskie mogiły i cmentarze.
Cóż, miejmy nadzieję, że tę drugą tablicę do umieszczenia na słupie bramy wjazdowej do cmentarza uda się urzędnikom z Ratusza wykonać bez błędów i co ważne za pierwszym podejściem. Sprawie będę się przyglądał, może dożyję czasu, kiedy zostanie zainstalowana tablica informacyjna, bo co do rewitalizacji cmentarza, to złudzeń nie mam. Nie z tymi ludźmi.
W artykule z dn. 15.02.2019 r., pt: „Urzędnicza niefrasobliwość czy brak kompetencji?” pialiśmy, cyt.:
„Być może dzięki tej tablicy nagrobnej na kwaterze wojennej nr 36 i umieszczeniu przy wejściu tablicy informacyjnej o pochowanych polskich żołnierzach WP z przestrzeni publicznej zniknie nazwa „radziecki cmentarz wojenny”, a będzie funkcjonowała i utrwali się nazwa „Cmentarz wojenny II wojny światowej” [ … więcej ]
Czytaj także:
- Będzie nowa tablica nagrobna na cmentarzu wojennym. Kto za błąd zapłaci?
- Urzędnicza niefrasobliwość czy brak kompetencji?
- Jest już nowa płyta nagrobna na zbiorowej mogile polskich żołnierzy
- Międzyrzecki cmentarz żołnierzy radzieckich poległych w II wojnie światowej w walce z niemieckim faszyzmem
- Do trzech razy sztuka
- Dotyczy uroczystego odsłonięcia tablicy upamiętniającej pochowanych żołnierzy Wojska Polskiego
