Powołanie rezerwatu przyrody obok kopalni, przywrócenie pamięci o osadnikach ze Szkocji, sadzenie roślin miododajnych, utworzenie wspólnego punktu wymiany jedzenia i książek, zajęcia wokalne dla seniorów – to tylko niektóre działania uczestników akcji Masz Głos Fundacji Batorego, które zostały wyróżnione nagrodą Super Samorząd. Laureatami nagrody zostało siedem społeczności lokalnych: mieszkańców i władz, które wspólnie zadbały o najbliższe otoczenie i poprawę jakości życia. Po raz pierwszy została przyznana nagroda Super Głos, która trafiła do dziesięciu grup mieszkańców, działających konsekwentnie, mimo przeszkód.
– „Nagrodzone inicjatywy pokazują zupełnie inną Polskę – nie tę skłóconą, wrogą, tylko współpracującą, zmieniającą rzeczywistość kawałek po kawałku” – mówi Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, która zasiadała w gronie jurorów nagrody obok Kasi Adamik, Edwina Bendyka, Jerzego Stępnia i Bartosza Węglarczyka. Jury doceniło umiejętność partnerskiej współpracy między władzami samorządowymi a mieszkańcami i dokonywania zmian w ich społeczności.
– „Czasami kilometr drogi czy jedna lodówka do wymiany jedzenia potrafią ludziom bardziej ułatwić życie niż inwestycje za duże pieniądze, na które trzeba czekać latami” – mówi Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego.
Dodatkowo kontekst pandemii i konieczność oszczędzania środków przez samorządy zmusza do szukania prostych i pomysłowych sposobów na polepszanie jakości życia. Pomaga w tym współpraca między władzą a mieszkańcami, bo łączy potencjały. I właśnie za to jest nagroda Super Samorząd.
Laureaci nagrody Super Samorząd 2021:
woj. mazowieckie
- Jadowskie Stowarzyszenie Historyczne i Wójt Gminy Jadów za pobudzanie do aktywności społecznej i budowanie tożsamości lokalnej na dziedzictwie kulturowym. Grupa i władze zadbały o miejscową historię Szkotów i na jej bazie stworzyły projekt z potencjałem do dalszego rozwoju;
woj. śląskie
- Klub Seniora w Pawonkowie i Wójt Gminy Pawonków za aktywizowanie środowiska seniorów, którzy zaczęli w pełni samodzielnie prowadzić Klub Seniora z szeroką ofertą zajęć i spotkań dla swojej grupy wiekowej;
woj. lubuskie
- grupa nieformalna Moja BoraBora i Prezydent Miasta Gorzowa Wielkopolskiego za wyjście z działaniami ekologicznymi do ludzi, a konkretnie na przystanek autobusowy i umiejętne przyciągnięcie dużej liczby mieszkańców do inicjatywy „Gorzów dla pszczół”;
woj. opolskie
- Stowarzyszenie Klucz do Rozwoju i Burmistrz Miasta Kluczborka za połączenie pomocy potrzebującym z promocją czytelnictwa wśród mieszkańców dzięki założeniu Jadłodzielni i Książkodzielni w jednym punkcie na lokalnym targowisku;
woj. kujawsko-pomorskie
- Stowarzyszenie Obywatelski Toruń i Rada Miasta Torunia za zorganizowanie wyborów do rad osiedli (okręgów). Projekt jest wielowątkowy i przełomowy, jeśli chodzi o skalę zaangażowania mieszkańców w sprawy osiedlowe w dużym mieście;
woj. małopolskie
- Stowarzyszenie „Razem dla Zalesia” i Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego za doprowadzenie do powołania rezerwatu przyrody, który chroni cenny przyrodniczo las, położony blisko kopalni odkrywkowej dolomitu;
woj. pomorskie
- grupa nieformalna Straszyn Biega i Wójt Gminy Pruszcz Gdański za pomysł poznawania i diagnozowania okolicy przez biegi w tandemie władzy i mieszkańców, którymi byli nie tylko pasjonaci sportu, z 31 sołectw gminy.
W akcji Masz Głos w 2021 roku udział wzięło 314 uczestników: organizacje społeczne (52% uczestników), grupy nieformalne (23%), ale też koła gospodyń wiejskich, rady młodzieżowe, rady seniorów. Na co dzień podejmują się rozwiązania problemów, które są ważne dla ich społeczności, np. poprawy połączeń autobusowych, walki z wycinką drzew, usunięcia śmieci z otoczenia, stworzenia miejsca spotkań dla mieszkańców.
Społecznicy zrealizowali w 2021 roku aż 1200 inicjatyw, w które zaangażowali około 16 tysięcy osób w całej Polsce. – „Szalenie trudno było dokonać wyborów, bo inicjatywy były różnorodne, bardzo dobre i w różnych przestrzeniach” – o dylematach jurorów nagrody Super Samorząd mówi Jerzy Stępień.
Fundacja Batorego przyznaje nagrodę Super Samorząd od 2011 roku. Dotychczas otrzymało ją 56 organizacji społecznych i grup nieformalnych, a kolejnych 210 znalazło się w gronie finalistów i wyróżnionych.
Dla mieszkańców: Super Głos
Nie wszędzie udaje się współpraca z władzami samorządowymi, ale mimo to mieszkańcy są na tyle wytrwali, że udaje im się wprowadzać zmiany. Dlatego Fundacja Batorego zdecydowała się po raz pierwszy przyznać nagrodę Super Głos dla grup mieszkańców, które z ogromną determinacją, mimo przeszkód, dążyły do wprowadzenia ulepszeń, np. odzyskania chodników dla pieszych, wprowadzenia alertu klimatycznego w mieście czy poprawy komunikacji publicznej.
W gronie laureatów są: Aktywni Mieszkańcy osiedla Centrum D, Fundacja Transgresja, Grupa nieformalna z Krapkowic, Lokalni w Gminie Suchy Las, Młodzieżowy Strajk Klimatyczny Białystok, Radomianie dla demokracji, Sołectwo Czaple, Sołectwo Radomyśl, Wolontariat WPN, Zero Waste Lublin.
Laureatów nagrody Super Głos wybrały organizacje partnerskie Fundacji Batorego, które mają doświadczenie w działaniach partycypacyjnych: Fundacja Aktywności Lokalnej, Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides, Stowarzyszenie Homo Faber, Fundacja Laboratorium Badań i Działań Społecznych SocLab, Stowarzyszenie Rozwoju Inspiracje.
WIDEO
Gala nagrody Super Samorząd! Po raz jedenasty poznamy laureatów wybranych spośród uczestników akcji Masz Głos Fundacji im. Stefana Batorego. W gronie nominowanych są lokalne duety: organizacje społeczne lub grupy nieformalne oraz władze samorządowe ich miejscowości lub gmin, które razem zrealizowały oddolną inicjatywę. Po raz pierwszy zostanie też przyznana nagroda Super Głos, która trafi do grup mieszkańców działających konsekwentnie, mimo przeszkód. Zwycięzcy zostaną wybrani przez jury w składzie: Kasia Adamik, Edwin Bendyk, Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, Jerzy Stępień, Bartosz Węglarczyk.
* * *
Akcja Masz Głos to projekt wspierania aktywności lokalnej, który Fundacja Batorego realizuje od 2006 roku w całej Polsce. W tegorocznej edycji partnerami regionalnymi byli: Homo Faber, Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides, Fundacja Aktywności Lokalnej, Laboratorium Badań i Działań Społecznych SocLab, Stowarzyszenie Rozwoju Inspiracje. Kolejna edycja akcji Masz Głos ruszy w marcu 2022.
Patroni medialni: Onet, Ngo.pl, Prawo.pl, Portal Samorządowy, „Tygodnik Poradnik Rolniczy”. Partner medialny: Wolters Kluwer.
