Najwyższa Izba Kontroli

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalny Konserwator Zabytków, a także skontrolowani wojewódzcy konserwatorzy zabytków źle wykonywali swoje obowiązki określone w ustawie o zabytkach oraz aktach wykonawczych. Mimo wzrostu w 2020 r., w porównaniu do 2018 r., o ponad 7 mln 700 tys. zł nakładów z budżetu państwa, zmniejszył się procentowy udział przyjętych do realizacji (w stosunku do złożonych) wniosków o dofinansowanie prac przy zabytkach przez skontrolowane podmioty.

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała informację z kontroli, która objęła okres od 2018 do czerwca 2021 r. Z analiz kontrolerów wynika, że PGZ SA nieskutecznie zarządzała Grupą Kapitałową, przez co kolejne zarządy Grupy były niezdolne do wdrożenia strategii działania, a "jej brak destrukcyjnie wpływał na tworzenie własnych strategii przez spółki zależne".

Nawet przez kilka lat, nieświadomi zagrożenia nabywcy, mogli kupować niebezpieczne dla zdrowia suplementy diety. Kontrola NIK pokazała, że system nadzoru nad wprowadzaniem takich produktów na rynek nie zapewnił konsumentom właściwej ochrony.

Największa obecnie rządowa inwestycja w Polsce, czyli budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego już na starcie ma opóźnienie. NIK wskazuje, że przy tym tempie prac zakończenie budowy lotniska do końca 2027 roku jest zagrożone. W dodatku: nadal nie wiadomo, ile dokładnie będzie kosztować CPK ani skąd będą pochodzić pieniądze na ten projekt.

Najwyższa Izba Kontroli została audytorem zewnętrznym Interpolu – Międzynarodowej Organizacji Policji. NIK wygrała konkurs i zastąpi w tej roli kanadyjską naczelną organizację kontroli.

Organizacja i finansowanie rehabilitacji leczniczej nie zapewniały pacjentom równego dostępu do świadczeń. Blisko połowa świadczeniodawców I poziomu” sieci szpitali” nie udzielała świadczeń rehabilitacji leczniczej w warunkach stacjonarnych. Tylko ¼ pacjentów po udarze mózgu rozpoczęła rehabilitację w ciągu dwóch tygodni od zakończenia leczenia szpitalnego. Brakowało też kompleksowej opieki w tym obszarze, gdyż instytucje finansujące rehabilitację leczniczą działały w sposób nieskoordynowany i od siebie niezależny.

W ostatnich latach finanse TVP S.A. opierają się w głównej mierze na corocznych rekompensatach z budżetu państwa – w latach 2017–2020 wyniosły one łącznie 3,7 mld zł. Bez państwowego wsparcia spółka ponosiłaby straty, tak jak to było w latach 2015–2016, tym bardziej, że wpływy z reklamy i sponsoringu zmalały w badanym okresie o 3 proc. Zmieniła się struktura finansowania produkcji wpływami abonamentowymi. Główny strumień pieniędzy – ponad połowa środków – płynie na programy kulturalne i rozrywkowe, mniej pieniędzy (procentowo) przeznaczono na informację i publicystykę.

Odurzeni kierowcy nadal będą zabijać. Polska wciąż przoduje na unijnej liście państw, gdzie najłatwiej stracić życie na drodze. Alkohol to u nas kolejna istotna przyczyna wypadku i kolizji drogowej – po nadmiernej prędkości, przy czym te dwie przyczyny często idą w parze. Tymczasem instrumenty, które mogłyby służyć wyeliminowaniu takich kierowców z ruchu drogowego, pozostają nieskuteczne lub wręcz nie są stosowane, a działania odpowiednich organów – niewystarczające.

Przydzielanie nadgodzin w wymiarze przekraczającym maksymalny limit, niepełne lub niewłaściwe wyposażanie stanowisk pracy, wadliwe opracowania dokumentów regulujących pracę szkół to zdaniem Najwyższej Izby Kontroli najczęstsze nieprawidłowości dotyczące organizacji pracy nauczycieli.

Działania ministra odpowiedzialnego za sprawy energii, a później ministra odpowiedzialnego za sprawy klimatu nie pozwoliły na wyeliminowanie wszystkich utrudnień w funkcjonowaniu odnawialnych źródeł energii. W okresie objętym kontrolą brakowało całościowej analizy rozpoznania oraz niwelowania problemów i barier rozwoju OZE. Istotne przyspieszenie, mające zaradzić utrudnieniom, nastąpiło dopiero w 2018 r. Wprowadzone zmiany dostosowały system wsparcia OZE do możliwości mikro, małych i średnich instalacji. Udoskonalono system aukcyjny, który stał się skuteczniejszy i wprowadzono stałą, gwarantowaną cenę zakupu dla instalacji biogazowych i wodnych. W opinii NIK efektywność systemu aukcyjnego obniżał brak informowania zainteresowanych z odpowiednim wyprzedzeniem. Również zmiany wprowadzane w energetyce wiatrowej na lądzie nie były poprzedzone kompleksową oceną barier rozwoju. Żeby całkowicie nie zahamować rozwoju OZE z tych źródeł - wprowadzano rozwiązania doraźne.

Korzystający z dróg w Polsce są ponad trzy razy bardziej narażeni na utratę życia w następstwie wypadku niż podróżujący po drogach Szwecji czy Norwegii.

Współpraca administracji rządowej z organizacjami pozarządowymi przebiega w sposób zadowalający obie strony. Jednak kontrola NIK wykazała nieprawidłowości zarówno po stronie instytucji rządowych, jak i organizacji wykonujących zadania powierzane przez państwo. Są na tyle istotne, że NIK widzi konieczność wprowadzenia zmian, zmierzających do zwiększenia nadzoru nad wydatkowaniem przez organizacje pozarządowe przekazanych im środków publicznych. Niezbędne są również zmiany w przepisach prawa, regulujących kwestie tej współpracy.

Zgodnie z wcześniejszą obietnicą wracamy do tematu pawilonu handlowego, który już od ponad czterech lat stoi nieczynny na osiedlu Piastowskim. Ostatnio pisaliśmy o pawilonie w kontekście obietnicy burmistrza, z której wynika, że placówka handlowa rzekomo została wydzierżawiona na 10 lat! Tym razem skupiliśmy się na kwestii kosztów utrzymania nieczynnego obiektu, który z pewnością je generuje, jednocześnie nie przynosząc dochodu z tytułu dzierżawy powierzchni handlowej.

Jednostki sektora finansów publicznych nie stosowały zasady oszczędnego wydatkowania środków publicznych przy zakupie energii elektrycznej. Pracownicy kontrolowanych podmiotów zazwyczaj nie posiadali niezbędnej wiedzy o możliwych sposobach oszczędzania na opłatach za dystrybucję energii. W efekcie nie prowadzono rzetelnych i kompleksowych analiz danych zamieszczonych w fakturach, a bez takich analiz niemożliwe było podjęcie skutecznych działań ograniczających wielomilionowe wydatki w tym zakresie.

Gospodarowanie nieruchomościami przez jednostki samorządu województwa zachodniopomorskiego w miejscowościach turystycznych prowadzono na podstawie niepełnych i nieaktualnych ewidencji zasobu nieruchomości, często - bez wymaganego planu wykorzystania tego zasobu.

Pomimo zmian klimatu i obniżania się w Polsce poziomu wód gruntowych nie opracowano jednolitej strategii zagospodarowania wód opadowych i roztopowych. Co prawda miasta dostrzegały tę problematykę, jednak głównie w kontekście ochrony lokalnej infrastruktury przed negatywnymi skutkami powodzi i podtopień, „zapominając” niejako o korzyściach płynących z retencjonowania wód.