wtorek, 10 grudnia, 2024

Zemsko

 (Zambercz, Zamsko, Samst, Gut, Semmritz), GW, gmina Bledzew, wieś położona na na prawym brzegu Obry, przy drodze ze Skwierzyny do Lubniewic, 8km na południowy zachód od Skwierzyny.
Miejscowość o średniowiecznej metryce, wzmiankowana w 1260 roku.

Zemsko przez pewien okres było siedzibą opactwa cystersów. W 1260 roku właściciele wsi, bracia rycerze Eustachy i Wojcieszek, nadali ją cystersom z Dobrego Ługu na pobliskich Łużycach, którzy najprawdopodobniej utworzyli swoją pierwszą filię w okolicach Starego Dworku już w latach trzydziestych XIII wieku.

Częste wylewy Obry, nad którą położona była owa filia, sprawiły, że zakonnicy zmuszeni byli wznieść kościół i klasztor w innym miejscu.

Wybór padł na Zemsko, do którego przeniesiono się najpóźniej w 1285 roku. Klasztor nosił wezwanie Najświętszej Marii Panny.

Pierwszym opatem był Teodoryk, który w 1287 roku uzyskał od księcia Przemysława potwierdzenie wcześniejszych fundacji Władysława Odonica i Bolesława Pobożnego. W 1327 roku, po odzyskaniu przez Polskę terenów czasowo zagarniętych przez Brandenburgię, król Władysław Łokietek otoczył swoją opieką wielkopolskie opactwa cysterskie, miedzy innymi klasztor zemski.

W 1412 roku konwent został przeniesiony do Bledzewa. W Zemsku pozostało jednak kilku zakonników. Ostateczne przeniesienie do Bledzewa nastąpiło dopiero około roku 1578. Z klasztoru zemskiego nic nie zachowało się do naszych czasów. We wsi znajduje się jedynie kościół parafialny p.w. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny.

Ten stojący w centrum Zemska późno klasycystyczny budynek wzniesiony został około 1840 roku na miejscu wcześniejszej drewnianej świątyni, wystawionej w 1780 roku staraniem ówczesnego opata bledzewskiego. Jest to jednonawowa budowla, założona na rzucie prostokąta, z prosto zamkniętym prezbiterium od wschodu oraz prostokątną wieżą od zachodu.

Wieża, najstarsza część świątyni, dostawiona jeszcze do korpusu z 1780 roku, jest otynkowana i ozdobiona boniowaniem; nakrywa ją ostrosłupowy hełm, zwieńczony kulą i krzyżem. Elewacje późniejszej nawy i prezbiterium oblicowane zostały cegłą. We wnętrzu zachowała się siedemnastowieczna rzeźba, przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem oraz krucyfiks ludowy z drugiej połowy XVIII wieku.

W czasie okupacji był tu obóz dla ludności cywilnej.

W okresie, przed przemianami ustrojowymi była to typowa wieś, w której znaczna część mieszkańców pracowała w PPGR. Dzisiaj szczególnie latem można znaleźć tam spokój i solidnie wypocząć, na łonie natury.

Wieś położona jest na obszarze krajobrazu chronionego.


W opisie miejscowości wykorzystano teksty zaczerpnięto z opracowania Krzysztofa Jodłowskiego i Doroty Matyaszczyk z Wielkopolskiego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Poznaniu.

Międzyrzecz
bezchmurnie
3 ° C
3 °
3 °
77 %
3.5kmh
9 %
wt.
2 °
śr.
3 °
czw.
3 °
pt.
3 °
sob.
3 °