wtorek, 19 marca, 2024

Pszczew

 (Pczew, Bentsche, Stadt), GW, duża wieś gminna położona na przesmyku między dwoma jeziorami, na zachodnim brzegu rynny Jeziora Pszczewskiego i towarzyszących jej pagórkach Ozu Pszczewskiego, 14 km na wschód od Międzyrzecza.

Dawne królewskie miasto, a dziś urocza wieś Pszczew leżąca w najbardziej zalesionej części Polski jest jednym z bardziej urokliwych miejsc naszego regionu.

Początki osadnictwa w rejonie Pszczewa sięgają I wieku n.a. Badania archeologiczne potwierdziły, że w okresie od X do XII wieku na półwyspie jeziora znajdował się ogród, stanowiący ważne ogniwo w systemie obronnym zachodnich granic Polski. Istnienie osady o nazwie Pszczew, stanowiącej własność biskupów poznańskich, poświadczone jest źródłowo w 1259 roku.

W drugiej połowie XIV wieku osada ta uzyskała prawa miejskie z nadania biskupa Andrzeja z Bnina. Miasteczko położone jest na starym szlaku z Poznania do Lubusza. Sąsiedztwo jezior zadecydowało o wydłużonej formie jego rozplanowania, ukształtowanego zapewne jeszcze w okresie średniowiecza. Środkiem układu przestrzennego był plac, obejmujący teren dzisiejszego rynku i ulic biegnących od niego w kierunku północno-wschodnim oraz południowo-zachodnim.

W wyniku zabudowy placu powstał prostokątny rynek, obudowany podzielonymi na wąskie działki blokami.

Zabudowa mieszkalna śródmieścia stanowi dość jednolity zespół niewielkich, prostokątnych, parterowych lub – rzadziej – piętrowych, nakrytych dachami dwuspadowymi domów, pochodzących z XIX wieku i początku następnego stulecia.

Dzięki temu Pszczew do dziś zachował swój małomiasteczkowy klimat. Już w średniowieczu miasteczko było ważnym ośrodkiem kościelnym. W 1298 roku ustanowiono tu siedzibę archidiakonatu, obejmującego sześćdziesiąt parafii. Zachowany do dziś późnorenesansowy kościół zbudowany został w latach 1632 – 1654. Fundatorem był biskup Andrzej Szołdrski.

W latach 1738 – 1775 oraz około 1900 roku świątynia była przebudowywana. Kościół jest budynkiem murowanym z cegły i otynkowanym. Wzniesiono go na rzucie prostokąta, z prezbiterium o szerokości równej nawie, zamkniętym trójbocznie od północy.

Do nawy od zachodu przylega zakrystia, od wschodu – dwie kaplice. Elewacje kościoła zostały opilastrowane. Okna zamknięte są łukiem półkolistym; wypełniają ja barwne witraże, w prezbiterium figuralne, w nawie – geometryczne. Całość wieńczy nadbudowana nad zachodnią partią nawy wieża, zwieńczona baniastym hełmem.

W pobliżu kościoła znajduje się osiemnastowieczna barokowa plebania, położona w niewielkim parku. Nie zachował się natomiast istniejący od 1865 roku neogotycki kościół ewangelicki. Na skraju miasteczka, przy drodze do Silnej, zwraca uwagę późnoklasycystyczny dwór, zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku.

Jego pierwotny wygląd zniekształciły późniejsze przebudowy. Jest to dość prosty, prostokątny budynek, poszerzony o dwie boczne przybudówki. Od strony ogrodu znajduje się ganek kolumnowy, wspierający balkon. Dwór nakryty jest dwuspadowym dachem, z wystawkami od strony frontu i ogrodu; wystawki zwieńczone są trójkątnymi szczytami. Otoczenie budynku stanowi park krajobrazowy.

W Pszczewie corocznie odbywa się Jarmark Magdaleński, który zbiega się z odpustem św. Marii Magdaleny, patronki tutejszego późnorenesansowego kościoła. Do tej małej miejscowości przybywają wtedy znane postacie, w 2009 roku, w lipcu jedną z nich był Józef Skrzek, który w tymże kościele o niezwykłej akustyce nagrał swój ostatni album „Maria z Magdali”.

Znajduje się tu mały prywatny Skansen Pszczelarski Tadeusza Bryszkowskiego. Oprócz starych, często ozdobnych uli i barci są tu zabytkowe pszczelarskie narzędzia i oczywiście całkiem współczesna pasieka.

We wsi zorganizowano także skromne, ale unikalne muzeum – dom szewca. Mieści się w mieszczańskim domu z połowy XVIII w., w którym do 1955 r. był szewski warsztat należący od pokoleń do rodziny szewców Paździorków.
Można tu zobaczyć, jak wyglądał mały sklep, gdzie na półkach wystawiano gotowe buty i wnętrze warsztatu, gdzie powstawały. Pełno tu szewskich narzędzi, nie brak oczywiście kopyt, na których robiono buty. Ciekawym pomieszczeniem jest zachowana czarna kuchnia, czyli izba-komin.

W muzeum zgromadzono także znaleziska archeologiczne oraz inne eksponaty dokumentujące historię Pszczewa. Latem można je zwiedzać codziennie w godz. 9.00-17.00 (w weekendy w godz. 10.00-14.00). Poza sezonem jest otwierane „na telefon” (tel. 095 749 23 22).

Pszczew leży na terenie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego

Pszczewski Park Krajobrazowy utworzono 25.04.1986 r. Powierzchnia ogólna parku wynosi 18.777,0 ha, a z tego w Nadleśnictwie Trzciel zajmuje 3.937,45 ha.
Łącznie z parkiem utworzono strefę ochronną o pow. ogólnej 38.810,0 ha, z tego w N-ctwie Trzciel 4.479,73 ha.

Park powstał w celu ochrony różnych form krajobrazu: morenowego, sandrowego i dolin rzecznych (rz. Obry i Kamionki) oraz bogactwa flory i fauny występującej na jego terenie.

Jarmark Magdaleński

Niewątpliwie Jarmark w Pszczewie jest największą atrakcją szczytu turystycznego na terenie Ziemi Międzyrzeckiej. Turyści z terenu całego kraju i z zagranicy, a także mieszkańcy okolicznych miejscowości, którzy pokochali lubuskie lasy i jeziora, podczas wakacji trafiając do Pszczewa, mają w trakcie Jarmarku Magdaleńskiego, niepowtarzalną okazję poznać piękno i kunszt rozmaitych, często ginących profesji, kulturę ludową i piękno folkloru. Mogą tu zobaczyć na żywo jak powstaje drewniana rzeźba, żelazna podkowa, gliniany garnek oraz czynnie uczestniczyć w dobrej zabawie z ludźmi, którzy tu mieszkają.

Podczas tej wspanialej imprezy prezentowane są także walory rekreacyjno-wypoczynkowe „Krainy Podgrzybka” oraz piękno przyrody okolic Pszczewa, który jest turystyczną perłą Ziemi Międzyrzeckiej i nadal z powodzeniem konkuruje w sezonie letnim ze znanymi w całym kraju Lubniewicami i Łagowem.

FOLWARK

Swoistymi liderami życia kulturalnego w Pszczewie są Państwo Żaneta i Łukasz Robak, którzy są właścicielami Folwarku Pszczew, jednocześnie Pan Łukasz jest prezesem Fundacji Na Rzecz Polsko-Niemieckiego Sąsiedztwa.
Fundacja współuczestniczy w organizowanych dorocznie Jarmarkach Magdaleńskich, organizowane są tu grzybobrania i imprezy o charakterze kulturalnym.
W Folwarku odbywają się także Seminaria Polsko-Niemieckie, które wymownie wpisują się w statutowy zakres działania Fundacji. Fundacja Polsko-Niemieckie Sąsiedztwo od wielu lat współpracuje z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy Jurka Owsiaka.

Koncert dla Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w pszczewskim Folwarku

Imprezy organizowane są najczęściej w przestronnej piwnicy historycznego budynku Gorzelni, w której zachowana została stara architektura wnętrza, co stanowi o niepowtarzalności tego miejsca. Koloryt surowych ceglanych murów i sklepień dopełnia świetnie dobrane oświetlenie i wszędobylskie dekoracje, często nawiązujące do czasów, kiedy w tym miejscu funkcjonowała gorzelnia.
Natomiast budynek, jako całość został zaadaptowany na agroturystyczną bazę noclegową dla turystów. Przygotowano tu dla gości komfortowe, w pełni wyposażone, dwupoziomowe apartamenty oraz pokoje dwuosobowe. Jednym słowem świetne miejsce na organizowanie imprez, szkoleń, seminariów, itp. Można tu dobrze wypocząć, bo wokół jest dużo lasów, jeziora oraz spokój i co ważne świeże powietrze.

Czytaj także:
Akcja Sadzenia Drzew w Pszczewie
OTWARCIE NOWEJ HALI SPORTOWEJ W PSZCZEWIE
I Bieg Europejski w Janowie
ŚWIĘTO PLONÓW W JANOWIE
XXVII Jarmark Magdaleński Folk Art 2022
XXVII Jarmark Magdaleński Folk Art 2021
XXVI JARMARK MAGDALEŃSKI FOLK ART 2019 – ROZPOCZĘTY!
JARMARK MAGDALEŃSKI FOLK ART – KONCERTY
XXV Jubileuszowy Jarmark Magdaleński w Pszczewie
JARMARK MAGDALEŃSKI 2016


W opisie miejscowości wykorzystano teksty zaczerpnięto z opracowania Krzysztofa Jodłowskiego i Doroty Matyaszczyk z Wielkopolskiego Ośrodka Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Poznaniu.


Galeria zdjęć Pszczew

XXI JARMARK MAGDALEŃSKI

Foto: Kazimierz Czułup

1 KOMENTARZ

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz swój komentarz!
Proszę podać swoje imię