W opracowaniu dla forumIdei dr hab. Dawid Sześciło analizuje uchwaloną 12 marca 2022 roku ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Dokonuje także przeglądu polityk migracyjnych innych krajów europejskich, proponując model wielopoziomowego współzarządzania wsparciem i integracją uchodźców, oparty na klarownym podziale sfer odpowiedzialności między administrację rządową, samorząd terytorialny i partnerów społecznych.
– „Za sprawą niezwykłej społecznej mobilizacji udało się zamaskować brak zorganizowanego przez państwo z wyprzedzeniem systemu przyjęcia dużej liczby uchodźców z Ukrainy. Ustawa pomocowa daje chwilę wytchnienia i pozwala na załatwienie najpilniejszych problemów. Musimy jednak już teraz rozpocząć przygotowania do długiego procesu zapewniania osobom przybywającym z Ukrainy długoterminowego wsparcia” – apeluje w swojej analizie dr hab. Dawid Sześciło.
– „Ostatnie tygodnie pokazały, gdzie tkwią największy potencjał i energia do radzenia sobie z wyzwaniami o podobnej skali. Przekonaliśmy się, że skuteczne działanie w takich warunkach możliwe jest tylko w formule współzarządzania, czyli poprzez zaangażowanie wszystkich aktorów publicznych i społecznych – od indywidualnych osób i grup nieformalnych, poprzez organizacje społeczne, samorządy terytorialne i biznes, a skończywszy na administracji rządowej. Musimy więc myśleć o rozwiązaniach instytucjonalnych, które będą oparte na podmiotowej i partnerskiej roli wszystkich tych aktorów” – uważa dr hab. Dawid Sześciło.
Autor analizy wskazuje, że w krótkim okresie najpilniejszym zadaniem do realizacji, głównie przez władzę centralną, jest stworzenie wyjściowych warunków do prowadzenia polityki integracyjnej.
Chodzi zwłaszcza o opracowanie mechanizmu rozlokowania uchodźców wewnątrz naszego kraju, aby racjonalnie rozłożyć obciążenia z tym związane i nie spowodować załamania systemów opieki zdrowotnej, edukacji, pomocy społecznej czy sytuacji mieszkaniowej.
W dalszej perspektywie potrzebujemy zdecentralizowanej polityki integracyjnej z silną rolą sektora pozarządowego. Kierując się bogatymi doświadczeniami innych państw europejskich, musimy wykorzystać potencjał współpracy administracji rządowej, samorządowej i organizacji społecznych przy tworzeniu polityk integracyjnych dostosowanych do lokalnych uwarunkowań i możliwości, ale wspieranych – zwłaszcza finansowo – z poziomu centralnego.
Prof. Sześciło podsumowuje, że skala wyzwania jest na tyle duża, że żaden z aktorów publicznych działając w pojedynkę, nie będzie w stanie mu sprostać.
Potrzebne są lokalne klastry integracji, które połączą i skoordynują wysiłek różnych podmiotów publicznych i społecznych.
Opracował: Piotr Kosiewski
Fundacja im. Stefana Batorego
