Spis Treści
Dyrektywa w sprawie pracy za pośrednictwem platform internetowych ma na celu zapewnienie prawidłowej klasyfikacji statusu zatrudnienia osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych oraz wprowadzenie pierwszych w historii UE przepisów dotyczących zarządzania algorytmicznego i wykorzystania sztucznej inteligencji w miejscu pracy.
-
-
- Pierwsze w historii przepisy UE dotyczące zarządzania algorytmicznego w miejscu pracy;
- Domniemanie stosunku pracy wywołane przez dwa z pięciu wskaźników;
- Zautomatyzowane systemy nie mogą zwalniać pracowników.
-
Negocjatorzy z Parlamentu i Rady osiągnęli w środę rano wstępne porozumienie w sprawie ustawy mającej na celu poprawę warunków pracy osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych.
Pracownik lub osoba samozatrudniona
Obecnie co najmniej 5,5 miliona osób wykonujących pracę platformową może być błędnie sklasyfikowanych jako osoby samozatrudnione (tzw. fikcyjne samozatrudnienie) i nie korzysta z ważnych praw pracowniczych i ochrony socjalnej.
Nowe przepisy wprowadzają domniemanie stosunku pracy, które jest uruchamiane, gdy obecne są dwa z pięciu wskaźników kontroli lub kierownictwa. Lista ta może zostać rozszerzona przez państwa członkowskie. Domniemanie może zostać uruchomione przez pracownika, jego przedstawicieli i właściwe organy z własnej inicjatywy. Domniemanie to może zostać obalone, jeśli platforma udowodni, że stosunek umowny nie jest stosunkiem pracy.
Transparentność
Obecnie osoby wykonujące pracę za pośrednictwem platform internetowych nie mają dostępu do informacji o tym, jak działają algorytmy i jak ich zachowanie wpływa na decyzje podejmowane przez zautomatyzowane systemy. Dzięki nowym przepisom platformy będą udostępniać te informacje pracownikom i ich przedstawicielom.
Większy nadzór człowieka nad zautomatyzowanymi systemami podejmowania decyzji i monitorowania
Dzięki nowym przepisom platformy nie będą mogły podejmować niektórych ważnych decyzji, takich jak zwolnienia i decyzje o zawieszeniu konta, bez nadzoru człowieka. Tekst zapewnia również większy nadzór ludzki nad decyzjami systemów, które mają bezpośredni wpływ na osoby wykonujące pracę za pośrednictwem platform internetowych.
Platformy będą również zobowiązane do oceny wpływu decyzji podejmowanych lub wspieranych przez zautomatyzowane systemy monitorowania i podejmowania decyzji na warunki pracy, zdrowie i bezpieczeństwo oraz prawa podstawowe.
Wykorzystanie i przetwarzanie danych osobowych
Nowe przepisy zabraniają platformom przetwarzania niektórych rodzajów danych osobowych, takich jak osobiste przekonania, prywatna wymiana informacji ze współpracownikami lub nieobecność pracownika, zaś dyrektywa ma zwiększyć bezpieczeństwo zasad pracy na platformach w obszarze ochrony danych.
Platformy będą również musiały przekazywać informacje na temat osób samozatrudnionych właściwym organom krajowym oraz przedstawicielom osób wykonujących pracę na platformach, takim jak związki zawodowe.
Korzystanie z pośredników
Zgodnie z nowym prawem platforma nie będzie mogła obejść przepisów, korzystając z pośredników, tj. Państwa członkowskie będą musiały upewnić się, że osoby wykonujące pracę na platformie za pośrednictwem pośredników korzystają z takiego samego poziomu ochrony, jak osoby pozostające w bezpośrednim stosunku umownym.
Cytat
– „To rewolucyjne porozumienie i pierwsze ramy prawne dla pracowników platform cyfrowych. Zapewniamy przejrzystość i odpowiedzialność za algorytmy, zapewniamy lepsze prawa dla najmniej chronionych pracowników na świecie i mamy uczciwą konkurencję dla platform. Dziś możemy powiedzieć 40 milionom pracowników platform, że Europa jest dla nich, także dla pracowników o niepewnej sytuacji zawodowej. Jestem zaszczycona, że mogłam kierować tą rewolucyjną zmianą. Cóż to była za piękna noc i jaką piękną przyszłość przed nami.” – skomentowała sprawozdawczyni Elisabetta Gualmini (Grupa S&D, IT).
Kolejne kroki
Aby uzgodniony tekst mógł teraz wejść w życie, będzie musiał zostać formalnie przyjęty zarówno przez Parlament, jak i Radę.
Kontekst
Analiza Komisji Europejskiej z 2021 roku wykazała, że istnieje ponad 500 aktywnych cyfrowych platform pracy, a sektor ten zatrudnia ponad 28 milionów osób – oczekuje się, że do 2025 roku liczba ta osiągnie 43 miliony. Cyfrowe platformy pracy są obecne w różnych sektorach gospodarki, czy to „bazujących na lokalizacji”, jak kierowcy jeżdżący i dostawcy jedzenia, czy też online z usługami takimi jak kodowanie danych i tłumaczenie.
Większość pracowników platform jest formalnie samozatrudnionych, około 5,5 miliona osób można błędnie sklasyfikować jako osoby samozatrudnione. Ponad 100 wyroków sądowych w krajach UE dotyczyło już statusu zatrudnienia pracowników platform, w większości przekwalifikowując niezależnych wykonawców na pracowników, a platformy „gigowe” na pracodawców.
Źródło informacji: europarl.europa.eu
Tekst: Arianne SIKKEN
Press Officer