Na zdjęciu flaga Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej przed międzyrzeckim Ratuszem.
Święto w naszym kraju wprowadzone zostało na mocy ustawy z 20 lutego 2004 r., obchodzone jest między świętami 1 maja (zwanym Świętem Pracy) i 3 maja (Świętem Narodowym 3 Maja). 2 maja nie jest dniem wolnym od pracy, jednak wielu Polaków bierze w ten dzień urlop, ze względu na to, że ta data jest jedyną w kalendarzu występującą pomiędzy dwoma dniami wolnymi od pracy.
To jedno z najmłodszych świąt państwowych, ustanowione w 2004 roku. W tym dniu szczególnie upamiętniamy historię polskich barw narodowych, symboli oraz tradycji patriotycznych. Święto ma również przypominać o poszanowaniu flagi i innych symboli narodowych.
Oprócz Polski, święto własnej flagi obchodzi się również w licznych innych krajach, między innymi w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Argentynie, Finlandii, Turkmenistanie, na Litwie, Ukrainie i w Chinach.
Do wspólnego świętowania Dnia Flagi RP, poczucia wspólnoty i odczuwania dumy ze swojej Ojczyzny zapraszają instytucje kultury.
Historia polskich barw narodowych
Historycznie polskie barwy narodowe wywodzą się z barw herbu Królestwa Polskiego i herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. W symbolice polskiej flagi biel pochodzi od bieli orła, będącego godłem Polski i bieli Pogoni – rycerza galopującego na koniu – godła Litwy. Oba godła znajdują się na czerwonych tłach tarcz herbowych.
Na naszej fladze biel znalazła się u góry, ponieważ w polskiej heraldyce ważniejszy jest kolor godła niż tła. Polskie barwy narodowe jako jedne z nielicznych w świecie mają pochodzenie heraldyczne. Specjalną ustawę dotyczącą barw polskiej flagi podjął Sejm Królestwa Polskiego 7 lutego 1831 roku.
Polskie barwy narodowe formalnie zostały po raz pierwszy określone w czasie powstania listopadowego. Od wybuchu powstania zaczęto używać różnych kokard jako symbolu walki o niepodległość. Jako znaku przynależności do zrywu niepodległościowego używano kokardy białej. Bardziej radykalne Towarzystwo Patriotyczne używało z kolei kokardy błękitno-biało-czerwonej. Używano też kokard dwukolorowych – biało-czerwonych.
7 lutego 1831 roku na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego z Towarzystwa Patriotycznego, Sejm podjął specjalną uchwałę. Jako polskie barwy przyjęto kompromisowo barwy biało-czerwone. Uchwała była pierwszym w dziejach Polski i jednym z pierwszych na świecie aktów prawnych regulujących kwestię barw narodowych.
Dzień flagi nieprzypadkowo jest obchodzony 2 maja. Oczywiście przy ustanowieniu święta nie bez znaczenia było położenie tego dnia między dwoma innymi państwowymi świętami, co w założeniu ma sprzyjać skłonieniu do patriotycznych refleksji.
Ważna jest również sama data 2 maja. To właśnie 2 maja 1945 roku na pruskiej Kolumnie Zwycięstwa w Berlinie zawisła polska flaga, umieszczona tam przez żołnierzy Wojska Polskiego biorących udział w zdobyciu Berlina wraz z Armią Czerwoną. Dodatkowo w PRL-u to 2 maja polskie flagi były zdejmowane, żeby nie pozostały w miejscach publicznych na 3 maja, którego świętowanie było zakazane przez ludowe władze. W wolnej Polsce flagi dumnie wiszą przez całe trzy dni. Wielu Polaków eksponuje flagę Polski na swoich posesjach, na balkonach, w oknach – ta tradycja coraz bardziej rozwija się w Polsce.
FOTORELACJA – Dzień Flagi w Międzyrzeczu
kliknij na zdjęciu aby powiększyć /zdjęcia: Kazimierz Czułup/
Polska flaga współcześnie
Barwy biało-czerwone były od tej pory konsekwentnie używane w okresie zaborów jako narodowe barwy Polski. 3 maja 1916 roku już w formie flag, barwy biała i czerwona zostały po raz pierwszy użyte masowo dla uczczenia 125. rocznicy uchwalenia Konstytucji. Samo powstanie współczesnych flag narodowych nie jest starym zjawiskiem, gdyż związane jest bezpośrednio z powstaniem państw narodowych, a więc można je datować dopiero od XVIII wieku.
Po odzyskaniu niepodległości barwy i kształt flagi zostały uchwalone przez Sejm Ustawodawczy 1 sierpnia 1919 roku. Od tamtej pory kolory biały i czerwony na polskiej fladze (chociaż w różnych odcieniach) potwierdzały kolejne władze państwowe. Do dziś flaga jest jednym z najważniejszych symboli Rzeczpospolitej.
Dzień Polonii i Polaków za Granicą
Warto wspomnieć, że tego samego dnia obchodzony jest także Dzień Polonii i Polaków za Granicą jako wyraz uznania dla wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii w odzyskanie niepodległości, wierność i przywiązanie do polskości oraz pomoc w najtrudniejszych momentach.
Czego nie można robić z flagą
Fladze państwowej należy się szacunek. Eksponowana publicznie musi być czysta oraz mieć czytelne barwy – nie może być pomięta lub postrzępiona. Flaga nigdy nie może też dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody.
Flagą również nie oddaje się honorów żadnej osobie, nie pochyla się jej przed żadną inną flagą lub znakiem. Ponadto na fladze państwowej RP nie wolno umieszczać żadnych napisów oraz żadnego rodzaju rysunków.
Kodeks karny zawiera przepisy dotyczące ochrony symboli narodowych. Za publiczne znieważenie, uszkodzenie lub usunięcie flagi czy godła grozi grzywna, kara ograniczenia lub pozbawienia wolności.
ZAPAMIĘTAJ! 13 Zasad dotyczących flagi Polski
-
-
- Flaga lub banner eksponowane publicznie muszą być czyste i mieć czytelne barwy. Nie mogą być pomięte lub postrzępione.
- Weksylia mogą pozostawać na maszcie od świtu do zmroku. Jeśli mają pozostać dłużej muszą być odpowiednio oświetlone.
- Na terenie RP flaga państwowa Rzeczypospolitej Polskiej ma zawsze pierwszeństwo przed wszystkimi innymi flagami. Jeśli eksponuje się na masztach więcej flag, flagę państwową RP podnosi się (wciąga na maszt) jako pierwszą i opuszcza jako ostatnią.
- W dniach żałoby narodowej flaga państwowa RP podniesiona jest do połowy Na maszt stojący wciąga się ją rano na sam szczyt i po chwili powoli opuszcza do połowy wysokości. Wieczorem podnosi się ją na szczyt masztu, po czym powoli całkowicie opuszcza i zdejmuje.
- Nie powinno się podnosić i wywieszać weksyliów w dni deszczowe i przy bardzo silnym wietrze.
- W czasie burzy, bardzo silnego wiatru lub śnieżycy flagi należy jak najszybciej opuścić i zdjąć.
- Flaga nigdy nie może dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody.
- Flagą nie oddaje się honorów żadnej osobie, nie pochyla się jej przed żadną inną flagą lub znakiem.
- Flagą nie można przykryć pomnika lub tablicy pamiątkowej przed ich odsłonięciem. Podczas uroczystości flagi na odpowiednich podstawach lub stojakach należy umieścić po lewej stronie pomnika (dla patrzącego na pomnik), w kolejności zgodnej z hierarchią.
- Flaga nie może służyć jako nakrycie stołu lub opakowanie jakiegoś przedmiotu.
- Na fladze państwowej RP nie wolno umieszczać żadnych napisów i żadnego rodzaju rysunków.
- Powszechny stał się zwyczaj umieszczania na barwach narodowych nazw miejscowości, z których przyjeżdżają kibice na zawody sportowe (na przykład w skokach narciarskich), aby jednak nie naruszać zasad, powinny to być barwy narodowe, a nie flagi o proporcji 5:8.
- Godnym sposobem zniszczenia zużytej flagi lub banneru jest niepubliczne spalenie. Możliwe jest także godne zniszczenie flagi przez rozdzielenie barw.
-
