Spis Treści
1 maja 2021 roku tradycyjnie przypadnie Święto Pracy, inaczej Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy. Choć święto to obchodzone jest w Polsce od 1890 roku. Przypada w kalendarzu na 1 dzień maja. Jest to międzynarodowe święto klasy robotniczej, które po raz pierwszy obchodzone było w 1890 roku. Od 1950 roku jest również świętem państwowym w Polsce.
1 Maja przypada Święto Pracy i Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy. To święto klasy robotniczej czczone jest na świecie od 1890 roku. 
1 Maja jako dzień świąteczny wprowadziła w 1889 roku II Międzynarodówka, dla upamiętnienia strajków z pierwszych dni maja 1886 w Chicago, w Stanach Zjednoczonych, które były częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy.
W Polsce jest świętem państwowym od roku 1950-go. W czasach PRL-u było jednym z najważniejszych świąt w kalendarzu. Tego dnia w miastach organizowano wiece i obowiązkowe pochody pierwszomajowe, w których ulicami maszerowali uczniowie ze wszystkich szkół oraz pracownicy z prawie każdego zakładu pracy w Polsce. Miało ono również szczególną wagę dla nazewnictwa w tym okresie. Nazwę imienia „1 Maja” nosiło wiele ulic i placów oraz niektóre państwowe przedsiębiorstwa.
W latach 80. nielegalne demonstracje pierwszomajowe organizowała w opozycji do oficjalnych obchodów podziemna Solidarność. Współcześnie święto jest okazją do spotkań na miejskich festynach i koncertach, czy – tak jak w Kaliszu – do wzięcia udziału w Ogólnopolskiej Pielgrzymce Robotników do Świętego Józefa w kaliskiej Bazylice.
Święto ogłosiła II Międzynarodówka, czyli stowarzyszenie partii socjalistycznych. Polskę reprezentowali w niej twórcy Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), m. in. Józef Piłsudski, a także Ignacy Mościcki, późniejszy prezydent II RP.
W czasie zaborów, Święto Pracy, poza socjalnym, miało także niepodległościowy charakter, tak jak organizująca ją PPS. Wśród organizatorów był również komunizujący II Proletariat i żydowski Bund.
Pierwszy rząd II RP premiera Jędrzeja Moraczewskiego (PPS) jako pierwszy w Europie spełnił w 1918 r. postulat 8-godzinnego dnia pracy. W 1927 r. drogi PPS i Marszałka Józefa Piłsudskiego rozeszły się ostatecznie, zaś obchody 1 Maja stały się również okazją do krytyki autorytarnych rządów sanacji.
Po II wojnie światowej zależna od ZSSR Polska Zjednoczona Partia Robotnicza zawłaszczyła święto. We wszystkich miastach w Polsce pracownicy, studenci, uczniowie obowiązkowo defilowali przed trybunami wypełnionymi przez aparatczyków. Obecność na pochodach była sprawdzianem lojalności wobec władzy – w zakładach pracy, na studiach i w szkołach. W mediach transmitowano pochody, w tym moskiewski.
A jednak w Szczecinie w 1971 r. część uczestników na znak żałoby po ofiarach Grudnia ’70 – przypięła do ubrań i sztandarów czarne wstążki, a jeden z robotników wzniósł przed trybuną rękę w czarnej rękawicy.
Po powstaniu NSZZ „Solidarność” w 1980 r. – 1 Maja najczęściej bojkotowano. Urządzano nabożeństwa, związane z katolickim świętem Józefa Robotnika, patrona ludzi pracy.
Największe niezależne pochody odbywały się w stanie wojennym w 1982 i 1983 r. w Gdańsku, Krakowie i Warszawie. Były antykomunistycznymi kontrmanifestacjami, także „Solidarności Walczącej” Kornela Morawieckiego, ojca dzisiejszego premiera.
Kontynuowano je 3 maja, w dniu uchwalenia konstytucji 1791 r. Uczestnicy byli bici przez milicję i SB, kierowano ich sprawy na kolegia. Były ofiary śmiertelne.
W 1986 r., po wybuchu atomowej elektrowni w Czarnobylu, „Solidarność” zniechęcała do udziału w oficjalnych pochodach.
Dopiero w 1989 r., po obradach Okrągłego Stołu, solidarnościowy pochód odbył się bez zakłóceń. Stał się okazją do prezentacji kandydatów do „sejmu kontraktowego”, części opozycji skupionej w Obywatelskim Klubie przy przewodniczącym „Solidarności” Lechu Wałęsie.
W czasach PRL-u było jednym z najważniejszych świąt w kalendarzu. Tego dnia w miastach organizowano wiece i obowiązkowe pochody pierwszomajowe, w których ulicami maszerowali uczniowie ze wszystkich szkół oraz pracownicy z prawie każdego zakładu pracy w Polsce. Miało ono również szczególną wagę dla nazewnictwa w tym okresie. Nazwę imienia „1 Maja” nosiło wiele ulic i placów oraz niektóre państwowe przedsiębiorstwa.
W latach 80. nielegalne demonstracje pierwszomajowe organizowała w opozycji do oficjalnych obchodów podziemna Solidarność. Współcześnie święto jest okazją do spotkań na miejskich festynach i koncertach.
FOTORELACJA – 1 maja – PRL – Pochody pierwszomajowe w Międzyrzeczu
Obecnie 1 Maja jest dniem wolnym od pracy, a wielu Polaków traktuje go jako część „długiego weekendu”
W wielu miejscowościach naszego kraju z okazji Święta Pracy odbywają się uroczystości związane ze wspomnianym świętem.
Warto pamiętać, że pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi dnia wolnego za święto, które w danym okresie rozliczeniowym wypadło w innym dniu niż niedziela. Potwierdza to art. 130. § 2. Kp „Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin”.
W związku z powyższym, pracownikowi przysługuje dzień wolny za święto, które przypada w sobotę (lub innym dniu wolnym wynikającym z przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy).
Obowiązek ten wynika z również z treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 października 2012 roku o sygnaturze akt K 27/11 zgodnie z którym, pracownikom za święta przypadające w dni rozkładowo wolne od pracy przysługuje inny dzień wolny.
Dzień wolny za święto przypadające w sobotę
W 2023 roku pracownikom przysługuje jeden dodatkowy dzień wolny za święto przypadające na dzień inny niż niedziela. Jest to 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości.
Święto wypadające w sobotę – dzień wolny dla nauczycieli?
Nauczyciela w tym przypadku obowiązuje Karta Nauczyciela (art. 42c ust. 3 i 4), który jasno stwierdza, że nauczyciel otrzyma dzień wolny lub wynagrodzenie za nie, jeśli pracował w tym dniu. Zatem pracownicy oświaty nie skorzystają z obniżenia tygodniowego wymiaru godzin, jeśli święto przypada w ich dzień wolny (np. w sobotę). Karta Nauczyciela nie przewiduje okresów rozliczeniowych a to znaczy, że ustalony pięciodniowy tydzień pracy może ulec skróceniu wtedy, kiedy w dzień roboczy dla nauczyciela przypada święto.
