Każdego roku w dniu 8 marca obchodzimy Dzień Kobiet. Wbrew niektórym obiegowym opiniom nie jest to wymysł i relikt ideologii PRL. Niestety przy tej okazji część społeczeństwa, przy zachowaniu jak najlepszych intencji, wciąż pogłębia liczne stereotypy na temat kobiet. Kiedy i jak świętowany jest Dzień Kobiet w innych częściach świata?
8 marca
W kulturze europejskiej Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzony jest 8 marca, ale na przykład w Tunezji dzień ten obchodzony jest 13 sierpnia. Dla przykładu 8 maja 1965 roku dekretem Prezydium ZSRR Międzynarodowy Dzień Kobiet ustanowiono dniem wolnym od pracy „W celu upamiętnienia (…) wkładu kobiet w umacnianie przyjaźni między narodami i walkę o pokój”.
Przekazy mówią, że początki Dnia Kobiet sięgają starożytnego Rzymu. Dzień Kobiet był wówczas oddaniem czci bogini Junony, która była opiekunką życia kobiet. Kobiety modliły się o szczęście w życiu małżeńskim, a mężowie w tym dniu obdarowywali swoje żony prezentami. Są przekazy mówiące, że oddawanie czci kobietom związane jest z rzymskimi obchodami Matronaliów, święte macierzyństwa, płodności i pierwiastka żeńskiego w naturze. Wtedy też kobiety były traktowane w sposób wyjątkowy, dawano im prezenty i spełniano ich życzenia.
Z założenia Międzynarodowy Dzień Kobiet jest uczczeniem pamięci sufrażystek walczących o równouprawnienie kobiet, równe traktowanie w pracy i taką samą wypłatę za jednakowo wykonaną pracę.
Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet wywodzą się z ruchów robotniczych w Ameryce Północnej i Europie. Za początek tego święta uznaje się rok 1857, kiedy to pracujące w fabryce bawełny kobiety zorganizowały strajk, domagając się krótszego dnia pracy oraz takiego samego wynagrodzenia, jakie otrzymywali mężczyźni. Pierwsze obchody Narodowego Dnia Kobiet odbyły się 28 lutego 1909 r. w Stanach Zjednoczonych. Zapoczątkowane zostały one przez Socjalistyczną Partię Ameryki. W 1910 roku Międzynarodówka Socjalistyczna w Kopenhadze ustanowiła obchodzony na całym świecie Dzień Kobiet, który służyć miał krzewieniu idei praw kobiet oraz budowaniu społecznego wsparcia dla powszechnych praw wyborczych dla kobiet. 19 marca 1911 roku po raz pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzono w Austrii, Danii, Niemczech i Szwajcarii. Domagano się prawa kobiet do głosowania i obejmowania stanowisk publicznych, praw kobiet do pracy i szkoleń zawodowych oraz zaprzestania dyskryminacji w miejscu pracy. W Polsce święto Dnia Kobiet zaczęto zauważać i obchodzić dopiero po drugiej wojnie światowej. Jednak już nie 19 marca, a 8 marca. Data ta pochodzi podobno od strajku kobiet w Rosji, w 1913 roku, a później w 1917, które strajkowały mimo zakazu władz. Data ta jest również utożsamiana z walką angielskich sufrażystek o prawa polityczne.
Podpisana w 1945 roku Karta Narodów Zjednoczonych była pierwszym międzynarodowym dokumentem potwierdzającym zasadę równości kobiet i mężczyzn. W ciągu wielu dziesięcioleci ONZ brała udział w opracowywaniu międzynarodowych strategii, standardów, programów i określaniu celów promujących podwyższanie statusu kobiet.
Prawdziwymi „latami świetności” Dnia Kobiet w Polsce był faktycznie okres PRL-u. W zakładach pracy czy szkołach obchodzony był obowiązkowo. Była to „okazja” do uzupełniania braków w zaopatrzeniu, dlatego wręczano paniom takie dobra materialne jak rajstopy, ręcznik, ścierka, mydło, kawa.
„Odwieczne” pytanie, co wręczyć kobiecie tego dnia?
Najlepsze są gesty, które nie wywołują poczucia sztuczności, chwilowego zainteresowania taką okazją, nie są organizowaniem wydarzeń wbrew potencjalnym oczekiwaniom kobiet. Chodzi o to, by nie wywoływać poczucia śmieszności, pozorności i wbrew pozom nie najlepszej atmosfery. Jeżeli chcemy w jakiś sposób podziękować kobietom za pracę, służbę warto jest robić to w mniejszym gronie, rozmawiając naturalnie przy kawie i ciastku. Kulturowo przyjęte jest, że mężczyźni wręczają tego dnia znajomym kobietom – matkom, żonom, partnerkom, koleżankom kwiaty i drobne podarunki w postaci słodyczy. Goździki nadal są niezwykle popularnym kwiatem. Obok niego królują tulipany i czerwone róże, te szczególnie dla partnerek. Ludzie lubią być zaskakiwani czymś nietuzinkowym, różnica płci nie ma tu znaczenia. Na prywatnym gruncie bardzo stereotypizujące jest dawanie nawet drobnych upominków związanych z wykonywaniem prac domowych.
Trzeba pamiętać, że jest to dzień upamiętniający walkę o równe traktowanie z uwagi na płeć i tak winien być uczczony.
Warto przypomnieć
Płeć piękna może celebrować swój dzień również 11 października, kiedy to obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Dziewczyny. Październikowe święto jednak zazwyczaj celebrowane jest przez nastolatki.
Przypomnijmy także, że dwa dni po Dniu Kobiet, czyli 10 marca, przypada Dzień Mężczyzn.
Historia Dnia Kobiet
Według historyków, za pierwowzór Dnia Kobiet można przyjąć obchodzone w starożytnym Rzymie Matronalia. Święto przypadało na pierwszy tydzień marca i związane było z początkiem nowego roku, macierzyństwem i płodnością. W tych dniach mężczyźni obdarowywali kobiety prezentami.
W historii związanej z Dniem Kobiet zapisały się też liczne protesty amerykańskich obywatelek w latach 1908-1911. Domagały się one równości praw politycznych oraz ekonomicznych. Wśród protestujących były głównie pracowniczki fabryk i firm, w których panował wyzysk. W celu uczczenia ofiar w walce o emancypację kobiet Pierwszy Narodowy Dzień Kobiet odbył się tam 28 lutego 1909 r. Ustanowiony został przez Socjalistyczną Partię Ameryki po zamieszkach i strajkach w Nowym Jorku.
W 1910 r. w Kopenhadze Międzynarodówka Socjalistyczna ustanowiła obchodzony na całym świecie Dzień Kobiet. Według założenia miał on służyć krzewieniu idei praw kobiet oraz budowaniu społecznego wsparcia dla powszechnych praw wyborczych dla kobiet.
Dzień Kobiet zyskał jednak na znaczeniu głównie w ZSRR i krajach demokracji ludowej, gdzie od 8 marca 1917 r. było to święto narodowe, a od 1965 r. również dzień wolny od pracy.
Dzień Kobiet w innych krajach
Dzień Kobiet obchodzony jest w kilkudziesięciu krajach świata m.in. w Albanii, Białorusi, na Ukrainie, w Rumunii, Rosji, Wietnamie, Zambii, we Włoszech, Laosie, Brazylii, na Kubie i wielu innych krajach.
W większości tych państw Dzień Kobiet wygląda podobnie jak w Polsce. Kobiety dostają życzenia, kwiaty i różne upominki. Często panie tego dnia są również traktowane ulgowo w pracy czy w szkole. Jednak w niektórych krajach to święto jest obchodzone szczególnie.
Dzień Kobiet w Rosji
W Rosji Dzień Kobiet świętuje się 8 marca i jest to dzień oficjalnie wolny od pracy. Panie otrzymują wówczas bukiety i różne upominki. Kiedyś popularne i tak naprawdę jedyne dostępne były kwiaty akacji, które przywożono z republik radzieckich. Obecnie popularne są tulipany, czasem paniom wręcza się róże.
Dzień Kobiet we Włoszech
Dzień Kobiet we Włoszech obchodzony jest 8 marca, ale już kilka dni wcześniej rozwieszane są plakaty przypominające o jego celebrowaniu. Za symbol tego święta uważa się mimozę – żółty kwiat, który kwitnie właśnie na początku marca.
Co ciekawe roślina ma odzwierciedlać kobiecy temperament. Na pierwszy rzut oka zdaje się piękna i delikatna, a w rzeczywistości jest bardzo oporna. Niektórzy Włosi uważają, że podobnie jest z kobietami – mogą głęboko cierpieć, ale za każdym razem się podniosą. Natomiast ciepły kolor kwiatów i ich intensywny zapach symbolizują szczęśliwy dom, w którym mieszka oczywiście kobieta wraz z rodziną.
W Wielkiej Brytanii w Dzień Kobiet nie wręcza się upominków
Dzień Kobiet w Wielkiej Brytanii świętowany jest nieco inaczej niż w większości krajów. Zwyczaj dawania upominków nie jest tak powszechny. Zamiast tego mieszkańcy biorą udział w wystawach i wykładach na temat wybitnych kobiet.
Organizatorzy opowiadają o sposobach, dzięki którym kobiety dążyły do równouprawnienia. Debatuje się również nad tym, co można poprawić w różnych dziedzinach życia kobiet. W Wielkiej Brytanii Dzień Kobiet obchodzony jest 10 marca.
Dzień Kobiet obchodzi się także w Chinach
W Chinach z okazji Dnia Kobiet panie mogą skorzystać z przywileju, jakim jest połowa wolnego od pracy dnia. Jednak decyzja w tej kwestii należy do szefa. Panowie wręczają płci pięknej upominki w postaci kwiatów i słodyczy. W Dzień Kobiet w Chinach organizowane są także promocje w sklepach.
Zniesienie Dnia Kobiet w Iranie
Międzynarodowy Dzień Kobiet nie zawsze jednak był obchodzony w radosny i życzliwy sposób. W Iranie święto było powodem stosowania przemocy w Teheranie. 4 marca 2007 r. irańska policja pobiła 100 osób planujących zgromadzenia. Wówczas aresztowano wiele kobiet. Z ich późniejszych relacji wynikało, że były zamknięte w odosobnieniu i przesłuchiwane. Z powodu tych przykrych incydentów w Iranie wzniesiono zakaz świętowania tego dnia.
