23 sierpnia obchodzimy Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych, proklamowany przez Parlament Europejski w 2008 roku. Tego dnia w 1939 roku, tuż przed wybuchem II wojny światowej, Trzecia Rzesza i Związek Sowiecki podpisały porozumienie zwane paktem Ribbentrop-Mołotow. Dał on początek tragedii milionów ludzi. Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ENRS) po raz kolejny organizuje międzynarodową kampanię społeczno-edukacyjną „Pamiętaj. 23 sierpnia”, która przybliża współczesnym Europejczykom tragiczne konsekwencje tamtych wydarzeń.
Krótkie filmy poświęcone osobom, które doświadczyły totalitarnej przemocy, okolicznościowe przypinki z czarną wstążką, kampania plakatowa w Warszawie, a także artykuł na temat współczesnych kontrowersji wokół paktu Ribbentrop-Mołotow autorstwa znanego brytyjskiego historyka Rogera Moorhouse’a – to tylko niektóre elementy kampanii ENRS.
Do wspólnej akcji zaproszone zostały wybrane muzea i miejsca pamięci w Europie. Przypinkę z napisem „Remember. August 23” („Pamiętaj. 23 sierpnia”) będzie można otrzymać m.in. w Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz w Domu Historii Europy w Brukseli.
Filmowe spoty prezentowane będą w mediach społecznościowych oraz w kanałach telewizji publicznych w Rumunii, Czechach i Polsce. Trzy tegoroczne premiery przedstawiają sylwetki: rumuńskiej dysydentki Doiny Cornei (1929-2018), łotewskiej tłumaczki i romanistki Ievy Lase (1916-2002) oraz polskiego męża stanu, Władysława Bartoszewskiego (1922-2015). Ich losy stanowią punkt wyjścia do refleksji na temat wartości moralnych, postaw obywatelskich i różnych form oporu. Bohaterowie kampanii „Pamiętaj. 23 sierpnia” uczą, że trzeba nazywać kłamstwo po imieniu, bo uświadomienie sobie prawdy przynosi wyzwolenie (Doina Cornea). Tłumaczą, że wolność można znaleźć także w czytaniu i wyobraźni (Ieva Lase) oraz że w dążeniu do pojednania kluczowa jest rozmowa, także rozmowa o traumie (Władysław Bartoszewski).
WIDEO
Władysław Bartoszewski (1922-2015) był polskim historykiem, dziennikarzem, pisarzem, politykiem, byłym więźniem obozu koncentracyjnego Auschwitz, bojownikiem ruchu oporu II wojny światowej, uczestnikiem Powstania Warszawskiego, więźniem politycznym w okresie PRL, Sprawiedliwym wśród Narodów Świata Świat.
Władysław Bartoszewski (1922-2015) was a Polish historian, journalist, writer, politician, former Auschwitz concentration camp prisoner, the Second World War Resistance fighter, participant in the Warsaw Uprising, political prisoner during the communist era, Righteous among the Nations of the World.
W ramach kampanii na ulicach Warszawy pojawią się plakaty z bohaterami spotów z poprzednich lat: Kazimierzem Moczarskim oraz Malą Zimetbaum i Edwardem Galińskim.
Ponadto 23 sierpnia na stronie internetowej www.enrs.eu zostanie opublikowany tekst Rogera Moorhouse’a, w którym autor analizuje, dlaczego Europa Zachodnia niechętnie przypomina sobie o pakcie Ribbentrop-Mołotow.
Tegoroczna kampania „Pamiętaj. 23 sierpnia” odbywa się w cieniu wojny na Ukrainie, tragedii dotykającej setki tysięcy osób. W dniu kolejnej rocznicy podpisania zbrodniczego paktu Ribbentrop-Mołotow powinniśmy pamiętać nie tylko o milionach ofiar totalitaryzmów XX wieku, lecz także o mieszkańcach Irpienia, Borodianki, Buczy, Mariupola.
Więcej informacji o kampanii można znaleźć na stronie: www.enrs.eu/August23.
Wszystkie filmy dostępne są także na profilu ENRS na YouTubie: https://cutt.ly/Remember-23August.
Kampania współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność jest międzynarodowym przedsięwzięciem, które ma na celu kształtowanie dyskursu o historii Europy XX wieku i sposobów jej upamiętniania ze szczególnym uwzględnieniem okresu dyktatur, wojen i społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia.
Źródło informacji: Europejska Sieć „Pamięć i Solidarność”