„Polacy i Niemcy po II wojnie światowej na Ziemi Lubuskiej” – to tytuł spotkania ze Zbigniewem Czarnuchem, które odbyło się w 11 kwietnia 2014 roku w międzyrzeckim muzeum.
Urodzony w 1930 roku Zbigniew Czarnuch, poprzez swoje zaangażowanie zdobył sobie wielkie zasługi i powszechny szacunek, jako jeden z najbardziej aktywnych uczestników niemiecko-polskiego porozumienia i dialogu.
To zapalony regionalista, znawca dziejów Ziemi Lubuskiej i nie tylko, publicysta, promotor cennych przedsięwzięć.
Jest współwydawcą i autorem Nadwarciańskiego rocznika historyczno-archiwalnego, przewodniczącym stowarzyszenia » Edukatio pro Europa Viadrina « i zastępcą przewodniczącego Lubuskiego Komitetu Europejskiego. Jest także honorowym obywatelem Witnicy, Fromborka i Zielonej Góry.
Od wielu lat bada historię Witnicy, którą jak sam przyznaje kocha najbardziej. Zajmuje się też opisywaniem dziejów całego regionu. Jest autorem wielu książek, od lat zajmuje się działalnością na rzecz upowszechniania historii polsko-niemieckiej. Bada również dzieje byłych i obecnych mieszkańców Witnicy i okolic. Jest między innymi pomysłodawcą i założycielem Parku Drogowskazów, który jest główną atrakcją turystyczną nie tylko Witnicy, ale też jedną z największych w regionie. Jest to miejsce w centrum miasta, gdzie zebrano znaki, drogowskazy, kamienie milowe, zabytki techniki oraz eksponaty o wartości kulturalnej i historycznej.
Jest także organizatorem Debat Witnickich. Podczas jednaj z debat Niemcy i Polacy rozmawiali o trudnej nadal dla obu narodów kwestii roszczenień majątkowych i budowy Centrum przeciwko Wypędzeniom w Berlinie.
Niemiecka organizacja Deutsches Kulturforum östliches Europa, 13 października 2009 roku, za całokształt pracy przyznała Panu Zbigniewowi Czarnuchowi nagrodę honorową im. Georga Dehio.
W trakcie międzyrzeckiego spotkania Pan Zbigniew zmierzył się z kolejnym trudnym tematem, a mianowicie wysiedleniami, przesiedleniami i wypędzeniami. Spotkanie podzielone zostało na dwie części. W pierwszej Pan Zbigniew podczas swojego wystąpienia poruszył kwestię Polaków i Niemców po II wojnie światowej na Ziemi Lubuskiej. Druga część została przeznaczona na dyskusję.
Podczas swojej prelekcji regionalista zwrócił między innymi uwagę na rzadko dostrzegany fakt, że Polacy wyjeżdżający ze Wschodu po zakończeniu II wojny światowej mieli możliwość zabrania ze sobą jakiś dobytku, a po przybyciu do docelowych miejscowości, na tzw. ziemiach odzyskanych też zastawali jakiś majątek. Tymczasem 12 milionów niemieckich wypędzonych opuszczało swe domy nierzadko w jednej, przysłowiowej koszuli. Często po drodze zabierano im to, co udało się zabrać naprędce z domu. Wspomniał także o mało znanym w Polsce fakcie, że Niemcy po wysiedleniu i dotarciu za Odrę nierzadko traktowani byli przez swych rodaków jak intruzi (choćby z powodu panującej biedy), co pogłębiało ich osobiste dramaty i poczucie wydarcia z dotychczasowej Małej Ojczyzny.
* * *
Spotkanie zostało zarejestrowane. Poniżej prezentujemy dwie części filmowej relacji ze prelekcji i dyskusji.
WIDEO
Podczas spotkania Pan Zbigniew promował także swoją książkę, zatytułowaną: „Samozwańcze konsulaty – rzecz o emocjonalnym stosunku Niemców i Polaków do tego samego skrawka ziemi”.
Publikację tę można polecić wszystkim zainteresowanym historią pogranicza. Książka została wydana przez Polsko-Niemieckie Stowarzyszenie Educatio Pro Europa Viadrina, współfinansowana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Książka nie jest przeznaczona do sprzedaży i jest dostępna w bibliotekach.
Spis treści:
Wstęp – Zbigniew Czarnuch
SPOJRZENIE POLAKÓW
Zgoda – Ireneusz K. Szmidt
Landsberczycy, inni wypędzeni i gorzowianie – Zbigniew Czarnuch
W Gorzowie – Zdzisław Linkowski
W Barlinku i w Myśliborzu – Kazimierz Hoffmann
W Chojnie – Robert Ryss
W Choszcznie – Grzegorz Jacek Brzustowicz
W Dębnie – Lech Łukasiuk
W Lubniewicach – Krystyna Kamińska, Ireneusz K. Szmidt
W Międzyrzeczu – Krystyna Kamińska
W Parzeńsku – Jerzy Zygmunt
W Skwierzynie – Andrzej Kirmiel
W Słońsku – Paweł Kisielewski
W Sulęcinie – Stefan Wiernowolski
W Witnicy – Zbigniew Czarnuch
Niemieccy goście w domu moich dziadków – Paweł Łopatka
SPOJRZENIE NIEMCÓW
Nie tylko język polski – Tina Stroheker
Pierwsze oficjalne wyprawy organizacji ziomkowskich na Ziemię Lubuską – Werner Bader Nowomarchijski
Pogram współpracy wypędzonych Niemców z Polakami – Dietrich Handt Ziemia Torzymska.
Owoce współdziałania – Karl-Heinz Schneider
Z Petershagen do Witnicy – Kati Frädrich
Relacje prasowe z ziomkowskich podróży do starego Heimatu – oprac. Lech Łukasiuk
Drogi ku sobie – Ursula Hasse-Dresing
Drodzy Obywatele Gorzowa i Landsbergu, miasta i powiatu! – Christa Greuling
Mój sen – Kati Frädrich
SUPLEMENT – ILUSTRACJE
