Podczas wykładu na 13. Europejskim Kongresie Finansowym prof. Timothy Snyder wielokrotnie odwoływał się do dziedzictwa i myśli Jerzego Giedroycia. „Z naszego spotkania zapamiętałem jego prorocze słowa, że wolna Ukraina to nie tylko gwarancja niepodległości Polski, ale też antidotum na nacjonalizmy drzemiące w narodach środkowoeuropejskich” – powiedział amerykański historyk.
Wykład amerykańskiego historyka pt. „Ukraina-Polska-Demokracja” był jednym z najważniejszych wydarzeń pierwszego dnia 13. Europejskiego Kongresu Finansowego w Sopocie, na którym kwestie związane z trwającą wojną oraz jej geopolitycznymi konsekwencjami pojawiać się będą w rożnych debatach i dyskusjach kongresowych między politykami, ekonomistami, samorządowcami, przedstawicielami sektora bankowego.
Znajomość dorobku wybitnego profesora z Uniwersytetu Yale wykracza w Polsce daleko poza grono badaczy i miłośników historii. Od lat w centrum jego zainteresowań znajduje się bowiem nasz region Europy, dotychczas nieprzykuwający uwagi większości zachodnich naukowców czy analityków. To jednak zaczyna się stopniowo zmieniać, gdyż inwazja Rosji na Ukrainę spowodowała, że Europa na wschód od Łaby stała się jednym z kluczowych, strategicznych regionów globu, w obrębie którego ważą się dziś losy demokratycznego świata.
– „Wynik tej wojny i moment jej zakończenia w dużej mierze zależą od czynników zewnętrznych. Obawiam się, że Putin może czekać aż do rozstrzygnięcia wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych, gdyż obaj główni, republikańscy kandydaci na ten urząd niestety pośrednio wspierają narrację Kremla” – zauważył prof. Snyder.
Zdaniem amerykańskiego badacza optymalnym dla wolnego świata scenariuszem byłoby nie samo zwycięstwo Ukrainy, ile porażka Rosji na tyle dotkliwa, by zainicjowała w tym kraju szereg głębokich, prodemokratycznych zmian w całym regionie.
– „Mówiąc o Ukrainie, nie zapominajmy o innym, równie istotnym dla stabilności i bezpieczeństwa Europy kraju, jakim jest Białoruś. Autorytarna władza Łukaszenki opiera się dziś wyłączenie na protekcji Putina, którego upadek umożliwiłby demokratyzację także tego kraju. A to przecież z Mińska pochodził wybitny architekt polskiej polityki wschodniej — Jerzy Giedroyć, którego myśl jest dziś szczególnie aktualna” – przypomniał amerykański historyk.
Redaktor „Kultury Paryskiej” jeszcze w czasach głębokiego PRL zaproponował rewolucyjny przewrót w stosunku Polaków do narodów tzw. ULB (Ukraina, Litwa, Białoruś), wchodzących wówczas w skład Związku Sowieckiego. Giedroyć uznał, że należy za wszelką cenę wspierać ich wysiłki niepodległościowe i dążyć do ostatecznego pojednania, pomimo bolesnej i często dramatycznej, wspólnej historii.
– „Zgadzam się z Giedroyciem, że pojednanie polsko-ukraińskie to gwarancja nie tylko niepodległości Polski, ale również utrwalenia w waszym kraju demokracji i praworządności. Stając się rzecznikiem integracji tego państwa z NATO i UE, musicie jednocześnie stanowić dla jego elit i społeczeństwa wzór, którego naśladowanie przybliży im perspektywę dołączenia do świata Zachodu” – powiedział prof. Snyder.
W dyskusji z gościem specjalnym EKF uczestniczyło wiele wybitnych postaci, które od wielu dekad angażują się we wspieranie niepodległości i suwerenności Ukrainy m.in. Bogdan Borusewicz, legenda „Solidarności”, czy Jan Krzysztof Bielecki, były premier i Przewodniczący Rady Programowej Europejskiego Kongresu Finansowego.
– „Tocząca się wojna to olbrzymia tragedia, która jednak zaowocowała faktycznym przełomem w stosunkach pomiędzy naszymi narodami. Nigdy wcześniej Polska nie była tak proukraińska, ani Ukraina tak propolska. To historyczny moment i olbrzymia szansa, której nie możemy zmarnować” – ocenił Bogdan Borusewicz.
* * *
Europejski Kongres Finansowy, jedno z najważniejszych spotkań świata finansów w Polsce i Europie Środkowej, to platforma debaty na temat stabilności europejskiego i polskiego systemu finansowego, a także miejsce wypracowania rekomendacji działań w kierunku osiągnięcia stabilnego, zrównoważonego rozwoju.
Uczestnikami EKF są prezesi wiodących instytucji finansowych, polscy i zagraniczni politycy kształtujący politykę gospodarczą, uznani makroekonomiści i menedżerowie najwyższych szczebli z sektorów bankowości i rynku kapitałowego, ubezpieczeń, konsultingowego i prawnego, innowacji i IT, a także eksperci ze środowisk naukowych.
Źródło informacji: PAP MediaRoom
