Rok wystawienniczy 2018 w Sali Tradycji Czarnej Dywizji otwierają prezentowane w jej hallu dwie nowe wystawy „100 lat broni pancernej” i „Blisko żołnierzy… 70 lecie powstania Światowego Związku Kół 1 Polskiej Dywizji Pancernej”.
Pierwsza z nich pochodzi z bydgoskiego Muzeum Wojsk Lądowych kierowanego przez dr Mirosława Giętkowskiego. Wystawa spotkała się z dużym zainteresowaniem miłośników broni pancernej na Kujawach i w Warszawie. Prezentuje ona rozwój broni pancernej od jej pradziejów do czasów nowożytnych. Przypomina idee, które stworzyły przesłanki w latach dwóch światowych wojen do dynamicznego rozwoju broni pancernej w różnych częściach świata, także w II Rzeczypospolitej. Prezentuje najważniejsze pancerne batalie i ich bohaterów m.in. polskiego pancerniaka plut. Edmunda R. Orlika obrońcy polski ze września 1939 roku. Prezentacja wzbogacona jest także o eksponaty Sali Tradycji i prace modelarzy z Żagania i Gorzowa m.in modele sprzętu pancernego z różnych epok.
Ekspozycja wzbogacona o pomoce multimedialne przybliża najważniejsze fakty ze stulecia broni pancernej. Jest przygotowana również w angielskiej wersji językowej, co powinno poszerzyć krąg odbiorców. Sąsiadując ze stałymi ekspozycjami dedykowanymi 1 Polskiej Dywizji Pancernej (1 PDPan ) dowodzonej w latach wojny przez gen. Stanisława Maczka i 1 Korpusu Pancernego 2 Armii Wojska Polskiego najnowsza wystawa ciekawie uzupełnia wiedzę i pokazuje tło i uwarunkowania powstania tych dwóch formacji. Czarna Dywizja pielęgnuje ich symbole i dziedzictwo od wielu lat. Wystawa będzie dostępna do końca roku. Kuratorem wystaw jest kustosz żagańskiej placówki, Waldemar Kotula.
Fotogaleria
Zdjęcia: st.chor. Rafał Mniedło
Kolejna wystawa czasowa Blisko Żołnierzy -70 lecie powstania Światowego Związku Kół 1. Polskiej Dywizji Pancernej” obrazuje losy żołnierzy gen. Maczka po rozformowaniu 1 PDPanc, prezentuje szereg unikatowych artefaktów, dokumentów z Francji, Holandii, Belgii i USA. Jest hołdem dla wszystkich żołnierzy generała Maczka, którzy na uchodźstwie pielęgnowali „esprit de corps” legendarnej dywizji. Pierwszym prezesem piastującym funkcje prezesa Związku Kół 1PDPanc był przez blisko 20 lat sam gen. St. Maczek, a ostatnim rotmistrz Witold Deimel. Organizacja w szczytowym okresie jej rozwoju na przełomie lat 50/60-tych liczyła 49 stowarzyszeń i kół rozsianych na całym świecie. Jej władze ponad ćwierć wieku temu zainicjowały ze środowiskami Czarnej Dywizji proces przejęcia dziedzictwa żołnierzy gen. Maczka.
Po rozwiązaniu organizacji, zgodnie z wolą jej członków dzieło opieki nad tradycjami 1PDPanc przejęły Czarna Dywizja i powołana 10 lat temu Federacja Organizacji Polskich Pancerniaków (FOPP).Wystawie rocznicowej towarzyszą projekcje filmów dokumentalnych, m.in holenderskiego „Władysław Salewicz”. Jest to słodko-gorzki reportaż pokazujący losy naszych pancerniaków w powojennych Niderlandach. Obydwie wystawy wpisują się znakomicie w trwające obchody 100-lecia Niepodległości Rzeczypospolitej, prezentując wartości najważniejsze dla poprzedników żołnierzy Czarnej Dywizji. Czynem i walką dowiedli oni swojej wierności słowom gen. Stanisława Maczka: „Żołnierz polski walczy o wolność wszystkich narodów, ale umiera tylko dla Polski”. Ich autor był uczestnikiem czterech wojen, walczył od polskie granice, bronił Polski we wrześniu 1939 roku, potem przyniósł wyzwolenie blisko 100 miejscowościom na zachodzie Europy.
Po wojnie pielęgnował pamięć o Niepodległej i jej obrońcach spoczywających na szlaku bitewnym. Zrozumiałe, że postać gen. Stanisława Maczka będzie przypominana w wielu projektach realizowanych z udziałem Czarnej Dywizji przez środowiska m.in. Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków w Polsce i poza jej granicami.
Eksponaty Sali Tradycji Czarnej Dywizji, jak poinformował jej kustosz W. Kotula, w nadchodzącym roku będą również prezentowane poza Żaganiem. Ich część związana z działaniami 1PDPanc w Belgii we wrześniu 1944r. będzie częścią wystawy przygotowywanej w Warszawie przez Stowarzyszenie 1PDPanc „Belgia” oraz przedstawicielstwo rządu Flandrii w Polsce. Historyczne sztandary prezentowane będą w trakcie obchodów Światowego Dnia Polonii w Brukseli.
W drugim półroczu planuje się również przygotowanie wystawy poświęconej żołnierzom Czarnej Dywizji weteranom działań poza granicami państwa. Osobiste pamiątki, filmy dokumentalne będą przybliżały także te niezbyt odległe dzieje żagańskiej dywizji w bardzo emocjonalnym wymiarze.
Żagańskie Centrum Tradycji Polskich Wojsk Pancernych – Sala Tradycji Czarnej Dywizji będzie dostępna nie tylko w dni robocze od 09:00 do 15:30,ale także w każdą trzecią niedzielę od 10:00 do 14:00.
Tekst: WAK
Zdjęcia: st.chor. Rafał Mniedło
