11 grudnia 1994 roku w Edynburgu zmarł generał Stanisław Maczek – żołnierz I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, dowódca 10. Brygady Kawalerii Pancernej i 1. Polskiej Dywizji Pancernej. Bohater II wojny światowej, żołnierz, którego pamięć czczą spadkobiercy z Czarnej Dywizji.
W bieżącym roku przypada 25. rocznica śmierci wybitnego Polaka, który spoczywa na cmentarzu wojskowym w Bredzie. Z tej okazji 11 grudnia zorganizowano Mszę świętą w kościele garnizonowym pw. Matki Bożej Hetmanki Żołnierza Polskiego w Żaganiu. Następnie odbyła się uroczystość przed pomnikiem generała Maczka, na Skwerze Czołgisty. Podczas uroczystości asystę honorową wystawiła 34 Brygada Kawalerii Pancernej z Żagania, a sama uroczystość odbyła się zgodnie z ceremoniałem wojskowym.
Zaproszeni goście wraz z uczniami żagańskich szkół i harcerzami złożyli wiązanki kwiatów pod pomnikiem generała Maczka.
Podczas uroczystości głos zabrał prezes Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków, który tak mówił o generale Maczku: – „Wielkość generała Maczka poznać można po tym, jak wielu ludzi w Polsce i na świecie oddaje mu cześć i chwałę. Mamy szczęście, że należymy do tego pokolenia, które miało szansę poznać żołnierzy generała Maczka, którzy przekazali nam wiedzę na temat, kim był i jak dowodził żołnierzami podczas wojny”.
FOTORELACJA
kliknij na zdjęciu aby powiększyć /zdjęcia: st. chor. sztab. Rafał Mniedło/
Ten legendarny dowódca zajmuje szczególne miejsce w historii Polski, jako generał Wojska Polskiego, honorowy obywatel Holandii, kawaler najwyższych odznaczeń polskich i międzynarodowych, m.in. Krzyża Wojennego Orderu Virtuti Militari klasy III, IV, V Orderu Orła Białego oraz Komandorii Krzyża Legii Honorowej. Uczestnik I i II wojny światowej oraz wojen polsko-ukraińskiej i polsko-sowieckiej. W latach I wojny światowej walczył w Austrii, Włoszech, na Ukrainie, Węgrzech.
Jako oficer odrodzonego Wojska Polskiego walczył o granice Polski w latach 1918-1920. We wrześniu 1939 roku będąc dowódcą 10. Brygady Kawalerii wraz ze swoimi żołnierzami bronił ziemi polskiej w wojnie obronnej z Niemcami, a w 1940 roku walczył w kampanii francuskiej. W latach 1942-1945 był twórcą i dowódcą legendarnej 1. Polskiej Dywizji Pancernej, sformowanej na terenie Wielkiej Brytanii.
Ta pierwsza w historii polskiego oręża dywizja pancerna zasłynęła pod jego dowództwem zwycięstwem wraz z wojskami alianckimi w bitwie pod normandzkimi Falaise i Chambois, a także wyzwoleniem m.in. Ypres, Tielt, Gandawy i Bredy.
Jej zwycięski pochód przez Francję, Belgię, Holandię i Niemcy liczący 1900 km z 283 dniami bezpośrednio w walce został zwieńczony 4 maja 1945 roku zdobyciem bazy morskiej Kriegsmarine w Wilhelmshaven.11 listopada 1990 roku gen. Stanisław Maczek został awansowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie do stopnia generała broni.
Tekst: ppor. Marta Wieliczko
Zdjęcia: st. chor. sztab. Rafał Mniedło
