Tylko 20% respondentów pozytywnie ocenia swój poziom znajomości praw konsumenckich, a jednocześnie niemal połowa respondentów (47%) czuje potrzebę uzupełnienia wiedzy w tym zakresie. Aż 45% badanych uważa, że wiedza Polaków w obszarze znajomości praw konsumenckich jest słaba.
To wnioski z badania [1] „(Nie)świadomy Konsument 2023” przeprowadzonego przez Fundację Forum Konsumentów we współpracy z Amazon z okazji Światowego Dnia Konsumenta. Otrzymane wyniki zwróciły uwagę na konieczność edukacji Polaków w temacie praw konsumenckich, m.in. prawa do rzetelnej informacji, prawa do reklamacji, prawa do korzystania ze swoich praw i dokonywania świadomych wyborów konsumenckich.
– „Światowy Dzień Konsumenta, 15 marca, powinien na stałe wpisać się do ważnych dat w naszych kalendarzach. To okazja do wywołania tematów istotnych dla każdego z nas i do uświadomienia sobie, że każdy z nas jest konsumentem. Oznacza to, że mamy swoje prawa, ale także siłę sprawczą (szczególnie w grupie) w postaci naszego portfela – to od nas zależy kogo nagrodzimy swoimi pieniędzmi. Głos konsumencki będzie przybierać na sile i zacznie mocno wpływać na jakość oraz dobór produktów i usług oferowanych na wolnym rynku. Potrzebujemy zatem stałych i systematycznych kampanii edukacyjnych od najmłodszych lat” – komentuje Agnieszka Plencler, prezeska Fundacji Forum Konsumentów.
Jak wynika z badania, 20% Polaków pozytywnie ocenia swoją wiedzę w zakresie praw konsumenckich. Jednak poziom wiedzy w społeczeństwie oceniają niżej. Zdaniem badanych tylko 6% Polaków posiada wiedzę z zakresu praw konsumenckich.
Wyniki badania „(Nie)świadomy Konsument 2023” wskazują jednocześnie, że większość respondentów (72%) nigdy nie zostało oszukanych podczas zakupów online, co ewidentnie stanowi o podniesieniu jakości świadczonych przez sprzedawców usług. Nadal jednak 36% respondentów dokonało zakupu wadliwego produktu lub złej jakości. W związku czym jest to sfera, która nadal wymaga intensywnych i skoordynowanych działań z zakresu edukacji i podniesienia świadomości konsumentów.
Niestety zaledwie 1/3 badanych (35%) ma świadomość, że do reklamacji wystarczy jakikolwiek dowód zakupu. Zgodnie z polskim prawem może to być, ale nie musi – paragon. Tu wystarczające jest również potwierdzenie płatności kartą lub wydruk historii operacji z konta. Konsumenci dostrzegają niektóre zmiany wynikające z dyrektywy Omnibus. O konieczności wskazywania przez sprzedającego najniższej ceny w okresie 30 dni przed wprowadzeniem aktualnej obniżki wie 57% badanych.
Należy również wskazać, że 64% badanych w przypadku zakupu wadliwego lub złej jakości produktu (a w przypadku oszustwa podczas zakupów online, aż 71%) zdecydowało się na dochodzenie roszczeń od sprzedawcy, korzystając tym samym z przysługujących im praw konsumenckich, w tym m.in. prawa do reklamacji. Głównymi powodami, dla których respondenci nie zdecydowali się na podjęcie działań, było poniesienie zbyt niskiej straty, brak czasu na takie działania, niechęć, brak wiedzy lub brak dowodu zakupu.
– „Badania pokazały, że dość krytycznie oceniamy swój własny poziom znajomości praw, jakie przysługują kupującym. Z drugiej strony widać chęć zmiany i otwartość na zdobywanie tej wiedzy. To ważny głos dla nas sprzedających, że istotne jest zarówno stworzenie jak najbezpieczniejszej przestrzeni zakupowej dla klientów, jak i edukacja na temat zasad, jakie w niej obowiązują. Przed nami jeszcze sporo pracy – tak po stronie sprzedawców, jak i konsumentów – żeby znać, wdrażać i właściwie egzekwować prawa konsumentów” – wyjaśnia Jakub Stefański, Head of Product Amazon.pl. 1
Źródło informacji: Amazon
[1] Badanie przeprowadzone przez Ogólnopolski Panel Badawczy „Ariadna” metodą ankieta na panelu Ariadna i CAWI w terminie od 3 do 6 marca 2023 roku. Badani to osoby w wieku 18+/N=1045/. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji Polaków w wieku 18 lat i więcej dla płci, wieku i wielkości miejsca zamieszkania.
