Jesień coraz bliżej i już niebawem będziemy uruchamiać ogrzewanie w naszych domach. To ostatni dzwonek, by wymienić zasilane węglem, przestarzałe i nieefektywne „kopciuchy” na kotły gazowe, które umożliwią zaoszczędzenie energii oraz oddychanie czystszym powietrzem.
Problem smogu w Polsce jest wciąż aktualny i nasila się w sezonie grzewczym. Wywołuje go przede wszystkim tzw. niska emisja, czyli zanieczyszczenie powietrza pochodzące głównie ze spalania paliw w gospodarstwach domowych. Odpowiadają one za około połowę całkowitego wydzielania pyłów PM10 i PM2,5 oraz ponad 85% rakotwórczego benzo(a)pirenu[1].
Skutecznym sposobem walki ze smogiem jest wymiana przestarzałych, zasilanych węglem źródeł ciepła na bardziej ekologiczne, efektywniej wykorzystujące spalane surowce. W Polsce coraz większą popularnością cieszą się piece gazowe.
Wprawdzie Gmina Międzyrzecz zadeklarowała chęć rozpoczęcia walki ze smogiem i zaczęła nawet się starać o milionową dotację na przyłączenie ponad stu mieszkań do miejskiej sieci ciepłowniczej, ale to jak na razie bliżej nieokreślona przyszłość. W założeniach do miejskiej sieci miałyby być przyłączone mieszkania położone przy ulicach: Dąbrowskiego, Kilińskiego i Kazimierza Wielkiego. Podobno wniosek o przyznanie dotacji jest już gotowy i ma być złożony w Urzędzie Marszałkowskim w najbliższym czasie. Gmina ma nadzieję, że projekt zyska dotację, a podłączanie budynków do ciepła z sieci będzie mogło rozpocząć się w przyszłym roku. Pamiętajmy, że po drodze mamy wybory i ewentualną zmianę perspektywy finansowej, a w tym także priorytetów.
Jeśli komuś jednak zależy na realnym rozwiązaniem kwestii ekologicznego i wydajnego ogrzewania to jest alternatywa. Nie jest tajemnicą, że w Polsce coraz większą popularnością cieszą się piece gazowe.
Zalety ogrzewania domu gazem
„Kopciuchy” można zastąpić wieloma nowoczesnymi urządzeniami. Do wyboru są wysokosprawne kotły olejowe, elektryczne, a także opalane biomasą lub ekogroszkiem. Jedną z najbardziej komfortowych w użytkowaniu, i jednocześnie ekologiczną, jest instalacja centralnego ogrzewania wykorzystująca gaz ziemny lub LPG.
– „Nowoczesne piece gazowe są bardzo efektywne. Sprawność kotła kondensacyjnego wynosi ponad 100%, podczas gdy realna sprawność starego urządzenia węglowego często jest niższa niż 50%. To oznacza, że przy eksploatacji pieca zasilanego węglem tracimy połowę lub jeszcze więcej energii zawartej w paliwie” – podkreśla Anna Sawicka, Główny Specjalista ds. Rozwoju Strategii Ekologicznej w Banku Ochrony Środowiska (BOŚ). Instalacja na gaz wyróżnia się dodatkowo wysokim stopniem automatyzacji, przez co w zasadzie nie wymaga obsługi. Emisja zanieczyszczeń jest znacznie mniejsza niż w przypadku spalania węgla. Duży atut tych systemów to czystość – nie powstają odpady takie jak pył czy popiół.
Wybierz odpowiedni kocioł gazowy
Chcąc wymienić ogrzewanie na gazowe, należy w pierwszej kolejności sprawdzić możliwość podłączenia budynku do infrastruktury przesyłowej. Jeśli w naszej okolicy nie ma gazociągu, rozwiązaniem będzie instalacja kotła zasilanego gazem płynnym (LPG), magazynowanym w specjalnym zbiorniku zewnętrznym. Następny krok to wybór konkretnego modelu urządzenia.
Na rynku dostępnych jest wiele kotłów, a podstawowy podział dotyczy przeznaczenia źródła ciepła. W pierwszej kolejności decydujemy się na tzw. rozwiązanie jedno lub dwufunkcyjne. Zarówno kocioł jednofunkcyjny, jak i dwufunkcyjny służy do ogrzewania budynku (centralnego ogrzewania, potocznie: c.o.) i ciepłej wody użytkowej (c.w.u.).
Oba urządzenia różnią się sposobem podgrzewania c.w.u. i jej dostępną ilością (wydajnością)[2] oraz: umiejscowieniem źródła ciepła (piece stojące albo wiszące), mechanizmem działania (tradycyjny bądź kondensacyjny), a także konstrukcją paleniska, która pośrednio decyduje o lokalizacji i typie instalacji (do wyboru: otwarta lub zamknięta komora spalania).
Kotły o budowie kondensacyjnej wymagają zainstalowania oprzyrządowania z dodatkową powłoką antykorozyjną, zaś typ komory wymusza zadbanie o odpowiednią wentylację. Kotłownia (zwłaszcza jej kubatura i wentylacja) musi spełniać wymagania rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz polskiej normy w tej sprawie. Ważne jest również dostosowanie pomieszczenia do wymagań producenta urządzeń.
Finansowanie ogrzewania gazowego
Przy wyborze konkretnego kotła gazowego należy uwzględnić cenę urządzenia i późniejsze koszty ogrzewania. – „Najbardziej ekonomiczne, a co za tym idzie, prowadzące do długofalowych oszczędności, są piece kondensacyjne, które średniorocznie mogą być efektywniejsze od zwykłych nawet o 15-20%. Choć sam koszt zakupu takiego urządzenia to nawet dwukrotność ceny kotła konwencjonalnego, warto czasami zapłacić więcej, aby potem cieszyć się niższymi wydatkami eksploatacyjnymi. Inwestycja może się zwrócić już po 4 latach” – zaznacza Anna Sawicka.
W związku z dużym problemem zanieczyszczenia powietrza w Polsce oferowanych jest wiele programów zachęcających gospodarstwa domowe do wymiany źródła ciepła na bardziej ekologiczne. Należy do nich m.in. program „Czyste Powietrze”, finansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Od tego roku dostępna jest ulga termomodernizacyjna na wymianę źródła ciepła.
Warto zorientować się, czy nasza gmina nie proponuje dodatkowego dofinansowania w ramach walki ze smogiem. Część środków można pozyskać z banków, np. BOŚ oferuje dedykowane, łatwo dostępne kredyty na inwestycje proekologiczne. Szczególnie preferencyjne warunki adresowane są do obecnych klientów PGNiG, w ramach współpracy nawiązanej przez obie instytucje pod hasłem „Pełnym Oddechem”.
* * *
[1] Krajowy bilans emisji SO2, NOx, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata 2013 – 2014 w układzie klasyfikacji SNAP i NFR, Raport podstawowy; Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2016.
[2] https://kotly.pl/jaki-kociol-wybrac-jednofunkcyjny-czy-dwufunkcyjny/
Ogrzewanie gazowe czeka wkrótce podobny los jaki spotkał węglowe. Ogólnie odchodzi się od ogrzewania poprzez spalanie paliw kopalnych. Najbardziej przyszłościowe rozwiązanie to pompy ciepła i kotły indukcyjne i o tym może wartałoby coś napisać…