Po wielomiesięcznych staraniach Zbigniew Kolis osiągnął swój cel, na cmentarzu wojennym w Międzyrzeczu wreszcie umieszczona została tablica nagrobna upamiętniająca pochowanych żołnierzy Wojska Polskiego. Kolejnym i zarazem oczywistym krokiem byłoby uroczyste odsłonięcie tablicy.
Naturalnym terminem uroczystego odsłonięcia tablicy pamiątkowej powinien być w tym przypadku 1 września, data przez każdego Polaka jednoznacznie kojarzona z wrześniową rocznicą. Uroczystość pięknie wpisywałaby się w okrągłą, 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Taki też termin Zbigniew Kolis zaproponował gminnym władzom samorządowym w swoim piśmie z dn. 31 stycznia 2019 roku, podkreślając jednocześnie, że tablica nie była poświęcona przez kapelana WP, a sama uroczystość może być ważną lekcją historii i kształtowania wiedzy oraz kolejnym etapem przywracania pamięci o pochowanych na międzyrzeckim cmentarzu polskich żołnierzach.
Ktoś w tym miejscu zapewne zada pytanie … i w czym problem?
Jak się okazało w naszym mieście nie jest tak łatwo przeforsować oddolną, społeczną inicjatywę. Jak już wiemy do uroczystości we wspomnianym terminie nie doszło, a być może nie dopuszczono, trudno to rozsądzić. Dlaczego? No cóż, być może w jednym przypadku mamy do czynienia ze zwykłym urzędniczym asekuranctwem, a w drugim po prostu przekroczeniem ustawowych terminów na udzielenie odpowiedzi jakie obowiązują zarówno Urząd Wojewódzki jak i Urząd Miejski.
Warto przypomnieć, że pisemny wniosek Zbigniewa Kolisa do burmistrza Międzyrzecza wpłynął dn. 31.01.2019 r.
Natomiast Urząd Miejski na wniosek zareagował dopiero 5 marca 2019 r. Podjęto decyzję? Otóż nie, decyzji nie podjęto. Aby wybrnąć z sytuacji w związku z wpływem wniosku pana Kolisa, w sprawie zorganizowania uroczystości patriotyczno-religijnej Urząd Miejski zwrócił się do Wojewody Lubuskiego z uprzejmą prośbą o ustosunkowanie się do wniosku mieszkańca Międzyrzecza, deklarując jednocześnie Wojewodzie wszelką pomoc i wsparcie przy organizowaniu wspomnianej uroczystości. W uzasadnieniu odwołano się do Ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o grobach i cmentarzach wojennych (Dz.U. z 2018 r. , poz. 2337) Art. 6. i do Ustawy z dnia 21 stycznia 1988 r. o Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2017 r. poz. 912, 1669).
Problem w tym, że Zbigniew Kolis z wnioskiem zwrócił się do Urzędu Miejskiego i stąd powinien otrzymać w ustawowym terminie odpowiedź. Sprawę można było z powodzeniem traktować jako kontynuację całego procesu upamiętnienia żołnierzy kampanii wrześniowej, którzy zginęli w obronie Ojczyzny, który zakończył się zamontowaniem pamiątkowej tablicy i nie jest zrozumiałe to urzędnicze komplikowanie całej sprawy, a także powoływanie się na zapisy zawarte w wymierzonych wyżej ustawach, bo akurat w tych ustawach nie ma zapisów na temat organizowania uroczystości patriotyczno-religijnych na terenie cmentarzy wojennych. A powoływanie się na Art. 6. ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o grobach i cmentarzach wojennych jest dowodem nierozumienia ustawy, bo w tych zapisach mówi się, ujmując kwestię w skrócie o finansowaniu, utrzymaniu i administrowaniu cmentarzami wojennymi. Wspomniana ustawa nie reguluje kwestii, kto i kiedy może organizować uroczystości patriotyczno-religijne. Nie ma tam także zapisów zobowiązujących do uzyskiwania jakichkolwiek pozwoleń na organizowanie wspomnianych uroczystości. A sugerowanie jakoby to Wojewoda miał zorganizować uroczystość na cmentarzu wojennym w Międzyrzeczu i deklarowanie ewentualnej pomocy i wsparcia ze strony Urzędu Miejskiego, można wręcz zaliczyć do urzędniczego majstersztyku i to właśnie jest przykład wspomnianego wyżej asekuranctwa. A z jakiego powodu taka kombinacja? Być może chodzi o to, że na cmentarzu spoczywają obok polskich żołnierzy także żołnierze Armii Czerwonej? Ta kwestia zapewne na zawsze pozostanie w sferze domysłów.
Oczywistym jest poinformowanie Wojewody i zaproszenie na uroczystość. Natomiast czym innym jest obarczanie Urzędu Wojewódzkiego obowiązkiem organizowania na terenie gminy lokalnej uroczystości.
Stwierdzenie, że cyt. „Na podstawie takiego porozumienia gmina Międzyrzecz prowadzi tylko i wyłącznie prace utrzymaniowe na nekropolii, nie ma natomiast prawa do innych działań, w tym do organizowania uroczystości…” , jest daleko idącą nadinterpretacją, która nie ma swojego uzasadnienia ustawowego. Bo gdzie, w jakiej ustawie jest zapisane, że gmina nie ma prawa do organizowania na cmentarzu wojennym uroczystości patriotyczno-religijnej, która jest konsekwencją wcześniejszych działań i uwieńczeniem społecznej inicjatywy? Przecież wcześniej, przed zamontowaniem wspomnianej tablicy pamiątkowej zostało uzyskane finansowanie od Wojewody i wszystkie niezbędne pozwolenia oraz zgody, które jednocześnie nie zawierały w swoich treściach zakazu poświęcenia tablicy i oddania hołdu poległym i zmarłym żołnierzom.
W naszym kraju to właśnie lokalne samorządy powinny być gwarantem utrzymywania narodowej tożsamości oraz rozwijania postaw patriotycznych na terenie swoich społeczności.
Wychowanie patriotyczne i dziedzictwo narodowe w regionie powinno być realizowane przez samorządy w różnych formach. Do najczęstszych i najważniejszych zalicza się: kontakty międzynarodowe i w ich ramach współpracę z miastami partnerskimi z innych państw, uroczystości państwowe, samorządowe i wspieranie organizacyjnie i finansowe ważnych rekonstrukcji minionych wydarzeń historycznych, a także organizowanie lokalnych uroczystości patriotyczno-religijnych związanych z upamiętnianiem bohaterów, obrońców Ojczyzny w miejscach ich spoczynku na cmentarzach.
Większość wyżej wymienionych działań nasz samorząd realizuje, tym bardziej nie jest zrozumiała opieszałość w związku z omawianą, społeczną inicjatywą.
Kwestię pojmowania patriotyzmu, samorządu lokalnego oraz jego roli wychowawczej pięknie ujął Starosta Tarnowski w 2006 roku, Zbigniew Karciński, pisząc: „Patriotyzm jako pewien stan pozytywnego nastawienia wobec ojczyzny i jej problemów powinien być wartością stanowiącą jedno z kryteriów oceny społecznych postaw obywatelskich. Mimo, że interpretacja pojęcia patriotyzm ulega zmianom podobnie jak i inne zachowania społeczne, patriotyzm powinien kojarzyć się z szacunkiem dla narodowej przeszłości, tradycji i nieobojętnością wobec czasów współczesnych. Patriotyzm dzisiaj to troska o polityczne losy kraju, poszanowanie własności prywatnej i społecznej, sumienne wykonywanie obowiązków w pracy, to także troska o moralna kondycję społeczeństwa.”
Kształtowanie postaw patriotycznych służy identyfikacji narodowej i kulturowej. Przygotowuje do życia w społeczeństwie. Wpływa na kształtowanie więzi z krajem ojczystym. Przygotowuje młode pokolenie do pełnienia ról prospołecznych. Jest wartością uniwersalną. Trzeba go budować stopniowo, codziennie i przy każdej okazji także poprzez działalność dydaktyczno-wychowawczą, ponieważ nikt nie rodzi się patriotą.
Warto także pamiętać, że w Ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Rozdział 1; Przepisy ogólne; Rozdział 2; Zakres działania i zadania gminy, w Art. 6.1. istnieje zapis
„Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów”.
W kwestii organizowania uroczystości patriotyczno-religijnej samorządu gminnego nie ogranicza żadna ustawa wręcz przeciwnie jednym z obowiązków samorządu ustawowo zdefiniowanych jest aktywizacja społeczeństwa obywatelskiego i budowanie postaw patriotycznych.
Nie ma więc co się dziwić rozżaleniu Zbigniewa Kolisa w sytuacji braku odpowiedzi na swój wniosek w ustawowym czasie i niczym nieuzasadnione odwlekanie całej sprawy, cyt.: „Mam zamiar zwrócić się do redakcji telewizji w sprawie przeprowadzenia reportażu o międzyrzeckim cmentarzu wojennym”. Być może dzięki emisji programu uda się rozwikłać wszystkie tajemnice pochowanych żołnierzy WP, a w przestrzeni publicznej zacznie wreszcie funkcjonować prawda. Należy wykorzystać wszystkie możliwości by przywrócić pochowanym polskim żołnierzom z kampanii wrześniowej pamięć i tożsamość” – napisał w piśmie do burmistrza Międzyrzecza Zbigniew Kolis.
W efekcie starań pana Zbigniewa Urząd Miejski ustalił w końcu termin uroczystości na poniedziałek, 23 września 2019 roku, na godzinę 12:00.
Z kim konsultowana była ta data i pora rozpoczęcia uroczystości niestety nie wiadomo. Wiele osób w tym czasie jest w pracy, a inni szykują się na drugą zmianę i raczej trudno będzie chętnym uczestniczyć w uroczystości, ale to już inny temat.
Z prośbą o przedstawienie tej sprawy pan Zbigniew zwrócił się także do naszej redakcji, co powyżej uczyniliśmy. Ocenę tematu pozostawiamy Państwu.
Czytaj także:
Będzie nowa tablica nagrobna na cmentarzu wojennym. Kto za błąd zapłaci?
Urzędnicza niefrasobliwość, czy brak kompetencji?
Jest już nowa płyta nagrobna na zbiorowej mogile polskich żołnierzy
Międzyrzecki cmentarz żołnierzy radzieckich poległych w II wojnie światowej w walce z niemieckim faszyzmem
