W profilaktyce osteoporozy kluczowe jest stałe utrzymywanie wystarczającego zaopatrzenia w witaminę D. Dane epidemiologiczne mówią jednak, że 90% populacji ma co najmniej niedostateczny poziom witaminy D, a ponad 60% ma poważny niedobór wymagający jego leczenia. Eksperci rekomendują więc regularną suplementację witaminy D, począwszy od pierwszych dni życia aż do późnej starości. Ale nie musi to być suplementacja codzienna.
Czy jest zatem dostępne wygodne rozwiązanie odpowiedniego zaopatrzenia w witaminę D, o którym nie trzeba codziennie pamiętać? Rozwiązaniem może być rzadsze stosowanie większych dawek witaminy D (skumulowanych), np. 7 000 – 14 000 j.m. raz w tygodniu lub 30 000 – 60 000 j.m. raz lub dwa razy w miesiącu.
Dawkowanie takie jest zgodnie z polskimi rekomendacjami[1] z 2023 r. równie skuteczne i bezpieczne jak podawanie ekwiwalentnych dawek codziennych. Preparaty takie są przeznaczone do wieloletniego przyjmowania, ale należy się jednak zwrócić do lekarza o możliwość stosowania takiej profilaktyki dawkami skumulowanymi.
Z pewnością przyjmowanie witaminy D przez resztę życia w odstępach tygodniowych lub miesięcznych jest bardziej komfortowe i realne do utrzymania.
Witamina D to grupa związków chemicznych, wśród których znajduje się:
-
- witamina D1 (kalcyferol);
- witamina D2 (ergokalcyferol);
- witamina D3 (cholekalcyferol).
Należą one do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Oznacza to, że nie są wydalane z organizmu wraz z moczem czy potem, tylko magazynowane w tkance tłuszczowej i wątrobie. Ponadto są lepiej wchłaniane w połączeniu z tłuszczem. Dla ludzi ważna jest witamina D2 (obecna w drożdżach, grzybach i niektórych roślinach) oraz witamina D3, obecna w produktach pochodzenia zwierzęcego.
Witamina D1
Witamina D1 to głównie kalcyferol. Nie jest ona tak istotna dla funkcjonowania organizmu człowieka jak witamina D2 czy D3. Witamina D1 znajduje się w tranie. Jest to jednak bardziej mieszanina związków niż witamina, dlatego niekiedy można spotkać się z tezą, że „witamina D1 nie istnieje”. Produkty sprzedawane jako witamina D, to zwykle D3 lub D3 z D2.
Witamina D2
Witamina D2 to ergokalcyferol, hormon steroidowy rozpuszczalny w tłuszczach. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, zmniejsza ryzyko chorób i bierze udział w produkcji białek odpornościowych. Witamina D2 nie tylko wspiera produkcję białek, które mają duże znaczenie dla pracy układu odpornościowego. Pełni również istotną rolę w regulowaniu poziomu cukru we krwi. Osoby, które mogą mieć genetyczne predyspozycje do cukrzycy lub zmagają się już z tą chorobą, powinny dbać o prawidłowy poziom witaminy D2 we krwi.
Witamina D3
Witamina D3 to cholekalcyferol, który wywiera wpływ na prawidłowe funkcjonowanie gospodarki kostnej. Witamina ta przekształca fosfor organiczny w nieorganiczny, co ma wpływ na prawidłową mineralizację kości. Oprócz tego pomaga uregulować ciśnienie tętnicze, a także stanowi naturalną profilaktykę nowotworów.
Witamina D3 w naturalny sposób powstaje w obrębie skóry. To efekt działania światła. Jednak synteza w skórze pokrywa tylko część zapotrzebowania na tę witaminę. W klimacie takim jak polski, gdzie przez większość roku nasłonecznienie nie jest wystarczające, niezbędne jest stosowanie zarówno właściwej diety, bogatej w witaminę D, jak i odpowiedniej dawki suplementacji.1
Źródło informacji: Koalicja „Zmierz się z osteoporozą”
[1]
lek. med. Arkadiusz Zieliński
Płudowski, P.; Kos-Kudła, B.; Walczak, M.; Fal, A.; Zozulińska-Ziółkiewicz, D.; Sieroszewski, P.; Peregud-Pogorzelski, J.; Lauterbach, R.; Targowski, T.; Lewiński, A.; et al. Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland. Nutrients 2023, 15, 695. https://doi.org/ 10.3390/nu15030695.